«کوچک» همچنان زیباست
به گزارش روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی؛ روزنامه ایران در یادداشتی به قلم هادی خانیکی استاد دانشگاه، آورده است:فرصتی دست داد تا در پرواز مشهد به تهران گفت و گوی خواندنی روزنامه ایران را با دکتر علوی تبار و دکتر محمد فاضلی خواندم. هر دو بر سخن درستی تاکید داشتند که باید حلقه های بسته را در سیاست و مدیریت گشود، به جامعه و نخبگان آن اعتماد کرد و حتی در شرایط دشوار و خطیر از ظرفیت ها و استعدادهای مکشوف و نامکشوف جامعه برای توانمند کردن نظام اجرایی، نظام سیاسی و نظام اجتماعی بهره برد.
روایت «قحط الرجالی» یا «قحط النسایی» در مدیریت، بیش از آنکه به واقعیت ها نزدیک باشد، به ذهنیت ها نزدیک است. تصلب های قالبی، تصلب های نظری و تجربه های محدود موجب شده اند که تصمیم گیران و هم تصمیم ها در دایره های بسته قرار گیرند و جهان و جامعه پیرامونی ها تا حد زاویه دید و طول موج شنیدن صاحبان قدرت و منزلت فروکاسته شود.
واقعیت اما دنیایی بزرگ تر با فرصت ها و ظرفیت هایی بیشتر است، چشم ها را باید شست و جور دیگر باید دید. جامعه سترون نیست، توان نوزایی و نوآفرینی داشته و دارد، ولی باید قدرت دانستن، تصمیم گرفتن و افق گشودن پیدا کرد.
جامعه ایرانی و نخبگانش دیری است که انتظار دارند از سوی نهادهای تصمیم گیری و حاکمیتی دیده شوند و مشارکت شان در فرآیندهای حل مسائل کشور جدی گرفته شود. انتظار دیرپا و تاریخی است، اما برآوردن آن می تواند از نشانه ها و قدم های کوچک هم آغاز گردد. هر نهاد و دستگاهی که نشان دهد درصدد دستیابی به ظرفیت های کافی برای تصمیم گیری های دموکراتیک و ارزیابی های دقیق تر است، نه تنها راه را بر اقدام های موفق تر می گشاید بلکه برخوردار از پشتوانه و سرمایه اجتماعی بهتر نیز می شود.
رسیدن به چنین وضعیتی نمی تواند برپایه نیروی انسانی غیر متخصص و ناکارآمد حاصل شود، از این روست که همواره شیوه حذف و به کارگیری نیروی انسانی در هر دستگاهی مساله نخست خروج از حلقه های بسته بوده است. نارضایتی از ناشایست گزینی ها و دخالت معیارهای کهنه و نادرست در انتخاب مدیران، بدرستی همواره مایه نقد جامعه بوده است از این رو هر گامی را در مسیر اصلاح این کاستی باید رویداد مهمی دانست و از آن استقبال کرد.
اخیرا خبری در سایت وزارت نیرو آمد که شاید تحت تاثیر خبرهای بزرگ دیگر به خوبی دیده نشد. خبر این بود که «معاون وزیر در امور منابع انسانی و تحقیقات» این وزارتخانه از طریق فراخوان عمومی انتخاب شده است. این خبر درجامعه ای که عادت کرده است تغییرات مدیریتی را در انتقال از دوستان قدیم به جدید و مدیران ارشد کشور و حتی منتخبان مردم بشنود، خبری متفاوت بود. انتخاب معاون آن هم معاون اجرایی در یک وزارتخانه با روش فراخوان عمومی، بواقع سیاست جدید و ستودنی است. وزارت نیرو پیش تر از آبان ۱۳۹۶ شیوه فراخوان را برای انتخاب مدیران ارشد این وزارتخانه در سطح ملی و منطقه ای آغاز کرده و در عمل نشان داده بود که فراتر از استعلام های مرسوم اداری و رسمی و پاسخگو بودن در قبال نهادهای دیگر، به پاسخگویی در برابر جامعه متخصصان و حوزه عمومی متعهد است.
روشن است که درجامعه ای کم اعتماد و خوگرفته به رویه های گذشته که بیشتر انتخاب مدیران را بر پایه سفارش و توجه اندک به شایستگی های فنی تجربه کرده است، دیرباوری در برابر این رویکرد شگفت نیست. شاید به همین سبب باشد که نخست فراخوان ها دراین وزارتخانه هم کمتر مورد بحث و گفت وگو قرار گیرد و حتی این سوال مطرح شود که حد انجام این شیوه انتخاب تا کجاست. خوشبختانه از زمان آغاز این کار بتدریج سطح اقدام بالاتر رفت و به مراتب بالای اجرایی رسید.
معاون تحقیقات و منابع انسانی وزیر نیرو احتمالا نخستین معاون وزیر یا مقامی با این سطح در تاریخ ایران است که از طریق فراخوان انتخاب شده است. اطلاعات ارائه شده از سوی وزارت نیرو نیز نشان می دهد که این انتخاب از میان ۱۶۹ نفر شرکت کننده در فراخوان انجام شده است. اینکه تنها ۲۶ نفر از این تعداد از مجموعه وزارت نیرو بوده اند و فرصتی فراهم شده است تا ۸۸ نفر از بخش خصوصی، ۲۴ نفر از دانشگاه ها و ۴۱ نفر از سایر مراکز دولتی در فراخوان شرکت کنند، درخور توجه است، هرچند اختصاص تنها ۱۰ درصد از شرکت کنندگان به زنان هنوز نشانه مشارکت کم زنان در مدیریت های بالای کشور است. می توان پیش بینی کرد که فراخوان سبب شده است گزینه های انتخاب بیشتر شوند و افرادی با شایستگی ها و قابلیت های متفاوت و تجارب گوناگون در معرض انتخاب قرار گیرند. شرکت ۲۴ نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه ها و انتخاب یکی از روسای دانشگاه های معتبر دولتی به عنوان معاون وزیر نیرو می تواند پیوند میان مدیریت دولت و دانشگاه ها را تقویت کند.
از آنچه در جریان فراخوان وزارت نیرو برای انتخاب معاون وزیر رخ داد، صرف نظر از اینکه منجر به انتخاب چه کسی گردد، می توان آموخت که گامی مهم در فرآیند تبدیل تصمیم سازی به تصمیم گیری های موثر برداشته شده است. شجاعت اعلام فراخوان و امکان فراهم کردن فرصت های برابر برای همگان از سوی یک دستگاه بزرگ همگانی کشور کاری نوآورانه است که می تواند به تقویت ظرفیت دولت در اجرا و بالا بردن سرمایه اجتماعی آن بینجامد، علاوه بر این رویه فراخوان حرکتی شد که در جهت شفافیت نیز هست. علی القاعده وزارت نیرو می تواند اطلاعات به دست آمده درباره این انتخاب را در اختیار رسانه ها و نهادهای نظارتی قرار دهد و به این ترتیب از انتخاب صورت گرفته و عادلانه بودن فرآیند آن دفاع کند.
باید به جد از این اقدام در فضای مدنی، رسانه ای و سیاسی استقبال کرد و در پی تبدیل آن به یک رویکرد و رویه غالب در همه دستگاه های اجرایی رفت. اعتماد به مردم، ارتقای سرمایه اجتماعی، پشتیبانی از گشودگی در حلقه های تصمیم گیری و شفافیت در اطلاع رسانی را باید جدی گرفت و کلیت چنین نوآوری های سیاستی را برای تقویت نیروی انسانی دولت ارج نهاد. اینگونه اقدامات فرهنگی اگر خوب دیده شود، نشان می دهد که بالا بردن سطح مشارکت نخبگان و نتیجتا ظرفیت دولت در ایران شدنی است. رویکرد مهم و بزرگی است هرچند هنوز در آغاز باشد. لینک اصل خبر در سایت شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی
نظرات