شكل‌گيري بزرگترين حفره لايه اُزُن در طول 25 سال گذشته
محققان مركز هوافضاي آلمان با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي توانستند شكل‌گيري بزرگترين سوراخ لايه ازن در طول 25 سال گذشته را بر فراز قطب شمال شناسايي كنند.
به
گزارش "پارما" از ايرنا به نقل از پايگاه خبري ساينس ديلي، لايه ازن از زمين در برابر
تشعشعات فرابنفش خورشيد محافظت مي‌كند، اما در دهه 1980 ميلادي حفره‌اي در
لايه ازن در بالاي قطب جنوب و در اثر تركيبات شيميايي موسوم به
كلورورفلوروكربن يا CFC كه در آن دوران در گاز يخچال‌ها و افشانه‌ها مورد
استفاده قرار مي‌گرفت، ايجاد شد. در واكنش به اين رخداد در پروتكل مونترئال
مقرر شد كشورها ممنوعيت‌هايي را در استفاده از انواع CFC وضع كنند و در
طول چند دهه اين حفره به طور مستمر كوچكتر شد.
البته اندازه اين
حفره در فصل‌هاي مختلف تغيير مي‌كند و با شروع فصل گرما در قطب جنوب،
اندازه آن در ماه اكتبر به بزرگترين ميزان مي‌رسد. افزايش تابش نور خوردشيد
به معناي افزايش تشعشعات فرابنفش است كه در كنار دماي بسيار پايين قطب
جنوب و الگوهاي مشخص وزش باد موجب تشديد اثرگزاري تركيبات CFC بر حفره لايه
ازن مي‌شود.
اكنون مشخص شده است كه قطب شمال نيز در چرخه مشابهي
گرفتار شده و غلظت لايه ازن در اين منطقه نيز در طول يك سال تغيير مي‌كند.
اما به دليل اين كه دماي هواي قطب شمال هرگز به اندازه قطب جنوب سرد
نمي‌شود، حداقل تاكنون وضعيت لايه ازن در قطب شمال به حالت بحراني نرسيده
است.
به گفته محققان حفره ايجادشده بر فراز قطب شمال حدود يك ميليون
كيلومتر مربع وسعت دارد و از سال 1995 تاكنون بزرگترين حفره مشاهده شده در
لايه ازن محسوب مي‌شود. با وجود اين در مقايسه با حفره موجود در قطب جنوب
بسيار كوچك است و امكان افزايش وسعت آن تا 25 ميليون كيلومتر مربع نيز وجود
دارد.
بر اساس اين تحقيقات علت شكل‌گيري اين حفره در لايه ازن، وزش
بادهاي غيرطبيعي و به دام افتادن هواي سرد در يك گرداب قطبي در قطب شمال
است. با وجود اين كه انتظار مي‌رود تا اواسط ماه آوريل، اين حفره بسته شود،
محققان وضعيت آن را در سال‌هاي آتي نيز تحت نظر خواهند گرفت.
نظرات