گزارش مشروح نشست تخصصی مرکز پژوهش‌های شورای شهر شیراز با موضوع «کویید ۱۹ و انگ‌های اجتماعی»
این موضوع در نشست تخصصی مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر شیراز با عنوان «بیماری کووید 19 و انگ‌های اجتماعی» با حضور دکتر «سید عبدالرزاق موسوی» رییس شورای اسلامی شهر شیراز، دکتر «محمد حاتمی» رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران، دکتر «علی ناصری» رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر شیراز، دکتر «نواب قائدی» رییس کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر شیراز، دکتر «مرتضی جعفری»، رییس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز، دکتر «یوسف آفرینی» رییس اداره آسیب‌دیدگان اجتماعی شهرداری شیراز، مهندس «محمدهادی قانع» مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شهرداری شیراز، دکتر «علی کریمی» عضو ستاد کرونا استان فارس و اساتید دانشگاه از جمله دکتر «حسینچاری»، دکتر «محمدجواد هادیان‌فر» و دکتر «ابوالقاسم ابراهیمی» اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز و با همکاری کمیسیون سلامت شورای شهر شیراز، از طریق ویدئو کنفرانس تحلیل و بررسی شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل شورای اسلامی شهر شیراز بررسی ابعاد اجتماعی این بیماری با هدف ایجاد فضای بحث متخصصان، دانشمندان و دانشوران مرتبط با موضوع به منظور استفاده تصمیم گیران و مدیران شهری و کاربردی کردن مباحث مطروحه انجام گرفت.
آنچه در ابتدای نشست فوق مورد توجه قرار گرفت تحلیل شواهد منفی حاصل از مبتلایان بهبود یافته و افرادی که نشانه‌های بیماری کووید 19 را دارند از نقطه نظر روان شناسی بود. در ادامه راهکارهای عملیاتی برای به حداقل رساندن آسیب‌های پدیده «انگ اجتماعی مرتبط با بیماری کووید 19» برای حفظ شأن اجتماعی مبتلایان و افراد نزدیک به آنان بررسی شد.
بررسی راهکارهای عملیاتی موضوع دیگری بود که رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران نیز به آن اشاره داشت.
دکتر «محمد حاتمی» با قدردانی از متولیان برگزاری این نشست از فعالیت های استان فارس، و به ویژه اقدامات صورت گرفته در مدیریت شهری و تصمیم‌گیری های شورای اسلامی شهر شیراز جهت جلوگیری و مقابله با ویروس کووید 19 در میان تمامی استان‌های کشور به خوبی یاد کرد و گفت: آرامش نسبی در برابر بیماری، حاصل تلاش شبانه‌روزی حوزه سلامت و روان و مدیریت صحیح است که ضرورت دارد به اطلاع مقام عالی دولت رسانده شود.
*مفهوم «انگ انگاری»
کارشناسان با توجه به مفهوم انگ که از آن با عنوان موضوع پیچیده این روزها یاد می‌کنند و در مورد بیماران مبتلا به کرونا به شکل‌های مختلف مشاهده می‌شود معتقدند افراد جامعه به چهار دسته کلی تقسیم می شوند.
دسته اول بیمارانی هستند که ابتلای خود را با خوشحالی بیان می‌کنند. برخلاف دسته دوم که بیمارانی هستند که موضوع بیماری خود را پنهان کرده و باعث اشاعه آن می‌شوند.
گروه زیادی از جامعه شهری که مشاهده شده با تماس به مرکز درمانی اعلام اضطراب و نگرانی ناشی از بروز علایم بیماری را دارند در دسته سوم قرار می‌گیرند که همان جمعیت غیرکرونایی هستند.
در گروه چهارم افرادی قرار دارند که به جهت جلوگیری از ابتلا به بیماری، الکل یا مواد مخدر مصرف می‌کنند و آمار بالای افراد قرار گرفته در میان این گروه، نیازمند بررسی و نگاه جدی است.
کارشناسان تاکید می‌کنند در موضوع انگ اجتماعی ابتدا باید دید، علت برچسب زدن مردم به خود، چیست؟ آنها معتقدند در مواردی این چنین بار اصلی انگ بر کسی است که اجتناب کرده و چون بروز این بیماری بسیار سریع اتفاق افتاده مردم برای جلوگیری از ابتلا و برای حفظ جان خود از آنها فاصله می‌گیرند.
اجتناب در شکل غیراخلاقی و حالات غیرطبیعی می‌تواند واکنش و پیامد منفی داشته باشد تا آنجا که فرد مبتلا به دلیل انگ نخوردن از بروز بیماری خود اجتناب کرده و یا دست به کارهای غیرمعقول و انتقام جویانه از قبیل آلوده کردن محیط یا افراد دیگر می‌زند.
کارشناسان مهمترین راهکار را آموزش به افراد می دانند تا آگاهی ایجاد شود که در چه شرایطی بیمار مبتلا می‌تواند ناقل بوده و با رعایت بار اخلاقی و انسانی در برابر یک بیمار مبتلا چگونه باید رفتار شود.
آنها معتقدند برای این منظور باید شکل اقدامات مسئولین تغییر کرده و ارتباط با مردم جامعه از حالت یک طرفه به دوطرفه عوض شود.
*اثرات روانی «کرونا»
به گفته اساتید حاضر در نشست در شرایط مقابله با بیماری کرونا در زمان تعطیلات، بیکاری و فقدان امید برای مردمی که عموما در خانه هستند و روابط اجتماعی آنها کمتر شده افسردگی شدت یافته و منجر به اقدامات منفی روانی همچون خودکشی می شود.
از دیدگاه کارشناسان یکی از مهمترین دلایل واکنش‌های غیرطبیعی اعلام ناگهانی ویروس کرونا در کشور و بیان آمار فوتی بر اثر این بیماری بود که منجر به بروز مسأله استرس، اضطراب و عواقب آن، مانند خشم، خشونت، وسواس و... شد.
در موضوع سفرهای هموطنان نیز برداشت آنها چنین است که لزوما به منزله حضور در طبیعت نیست چرا که بعضا به دلیل انتخاب هیجان برای مقابله با استرس دست به این کار می‌زنند. این مساله در مورد افرادی که با مصرف الکل دچار مسمومیت شده و یا فوت می‌کنند نیز صدق می کند و این همان راه‌حل های هیجان محور است که افراد انتخاب می‌کنند.
موضوع خودکشی، وجود افراد زباله گرد، معتادان متجاهر، کودکان کار و... از دیگر موارد مطرح شده در این نشست بود که به گفته دکتر « علی ناصری» رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر شیراز در جلسات آتی با شورای تامین فرمانداری بررسی خواهد شد.
وی از اعلام آمادگی شورای اسلامی شهر شیراز، شهرداری و جامعه روانشناسی بر ایجاد انگیزه و اطلاع رسانی و آگاه بخشی در برابر بیماری کرونا و موارد مشابه گفت.
*واکنش‌های متفاوت
در تحلیل واکنش افراد نسبت به این بیماری کارشناسان می‌گویند برخی عموما بیخیال هستند و در برابر بروز بیماری از خود حتی فیلم گرفته و به اشتراک می‌گذارند.
ترس و استرس و اضطراب و حالات طبیعی انسان در واکنش به موضوع مربوطه مساله دیگری است که نباید انکار کرد و نادیده گرفت. نکته مهم این است که این ترس ها و اضطراب ها نباید شکل افراطی بخود بگیرد و باید زاویه دید هر کس مشخص شود تا ببینیم نوع واکنش‌ها بر چه اساسی است.
از دیدگاه آنها این مساله در مورد افرادی که حمایت اجتماعی ندارند، افرادی که از نظر اقتصادی و معیشتی دچار مشکل‌اند منجر به خشونت می‌شود.
به گفته این کارشناسان بعضی عوارض بعد از زمان پسا کرونا خود را نشان می‌دهد به همین دلیل جامعه روانشناسی باید خود را جهت رویارویی با این مقوله اماده کند.
*علل بروز واکنش منفی
در بررسی علل بروز واکنش‌های منفی از جمله خودکشی چنین عنوان می شود که تصور اشتباه از ایمنی بویژه با مصرف مواد مخدر و الکل شکل می گیرد که ناگریز به آموزش افراد هستیم تا همبستگی اجتماعی به شکل مطلوبی خود را نشان دهد.
از سوی دیگر افراد مبتلا نباید مقصر تلقی شوند و سرزنش شوند و به کار بردن واژه های منفی مانند قربانیان، افراد مشکوک و ... نیز برای آنها تبعات منفی دارد.
اطلاعات غیرصحیح از مبتلا نشدن افراد معتاد به ویروس کرونا بر شدت گرفتن بیماری در میان این گروه می‌افزاید چرا که در افراد معتاد نشانه‌ها بروز نمی‌کند.
به گفته متخصصان حاضر در نشست فوق باید امنیت مبتلایانی که با خانواده زندگی می‌کنند تامین و برای موضوع عدم امکان سوگواری هموطنانی که عزیزانشان از دست داده اند نیز تدابیری اندیشیده شود. دادن امید، انگیزه و باور درست به مردم، ترویج جشن بهبودی، برای شفا یافتگان و درمان شدگان از این بیماری به آنها انگیزه حیات می‌دهد و فرد جامعه پذیر می‌شود
این آگاهی دادن به مردم از جنبه های مثبت قرنطینه و بیماری به ویژه در فضای مجازی نیز می‌تواند مدنظر قرار گیرد.
*ضرورت فرهنگ‌سازی و آموزش
آنچه در موضوع کرونا باید بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد و از نقطه نظر کارشناسان نشست نیز چنین برداشت می شود لزوم آموزش به جامعه شهری با هدف پرهیز از انگ و برچسب زدن به خود و دیگران است. ضرورت دارد برای فرهنگ سازی و جلوگیری از واکنش‌های غیرطبیعی به والدین آموزش داده شود تا ضمن اطلاع، بتوانند موضوع را به خوبی برای فرزندان‌شان تشریح کرده و راه‌های مقابله با بیماری را به آنها بیاموزند.
نکته قابل توجه دیگر این است که می‌توان به پیامدها و جنبه‌های مثبت ویروس نیز نگاه کرد چرا که مهمترین آن خود مراقبتی (Self care) و به منزله رعایت بهداشت فردی است.
ضرورت ورود پزشکان روانشناس در این زمینه‌ها با توجه به موضوع شهروند انسان‌محور مساله مهم دیگر است که بر آن تاکید می‌شود چرا که کرونا بیماری طبیعی در موقعیت غیرطبیعی بوده به همین دلیل ضرورت دارد پس از کرونا نیز برنامه‌هایی جهت آموزش جامعه از بعد روانی و اجتماعی در دستور کار قرار گیرد.
پایان گزارش/
لینک اصل خبر در سایت شورای شهر شیراز
نظرات