توسعه پایدار در گرو فضای سبز پایدار

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری مشهد، با توجه به افزایش شهرنشینی، شاهد افزایش جمعیت انسانی، افزایش آلاینده‌های زیست‌محیطی شهرها در نتیجه تردد خودروها و زندگی آپارتمانی هستیم به همین دلیل موضوع فضای سبز بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. اهمیت وجود پارک‌ها و فضاهای سبز شهری تا آنجا است که کمبود آن تهدیدی جدی علیه سلامت شهروندان، پاکیزگی هوا و موجودیت شهر محسوب می‌شود.
طبق یک قاعده معمول اگر تعداد جمعیت و مساحت فضای سبز هماهنگی نداشته باشد، اصطلاحا می‌گویند سرانه فضای سبز پایین است که این مسئله عواقب ناگواری مانند افزایش آلودگی هوا، بیماری‌های قلبی وتنفسی را به همراه دارد.
مدیریت شهری به دنبال فضای سبز پایدار است
احمدرضا سلامی، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد در خصوص برنامه‌های مدیریت شهری برای نگهداشت درختان و توسعه فضای سبز شهری اظهار کرد: یکی از عناصر توسعه پایدار، فضای سبز پایدار است و مدیریت شهری برای نگهداشت درختان در شهر، به دنبال فضای سبز پایدار، شهر اکولوژیک، شهر سالم یا شهری برای همگان است که یکی از لازمه‌های آن، برنامه‌ریزی برای حفظ و نگهداری فضای سبز است.
وی افزود: در حال حاضر سازمان فضای سبز و پارک‌ها، برنامه‌های خاصی را برای افزایش سرانه فضای سبز در نظر دارد؛ این افزایش سرانه دارای تعاریف متعددی است اما این سازمان به دنبال ایجاد فضای سبز خوب برای شهروندان است که در این راستا آنان می‌توانند با کاشت درخت در مقابل منازل خود به ما کمک کنند و خود شهرداری نیز با کاشت و نگهداری از درختان کاشته شده در خیابان‌های اصلی، به توسعه فضای سبز کمک کند زیرا اهمیت درختان بیش از سایر عناصر فضای سبز است.
تاثیر درختان سوزنی برگ و پهن برگ در کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی
مدیر عامل سازمان پارک‌ها فضای سبز شهرداری مشهد درباره اینکه چه درختانی در کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی موثر هستند، خاطرنشان کرد: به طور کلی درختان سوزنی برگ و پهن برگ در کاهش آلودگی صوتی، آلودگی و تلطیف هوا و.. نقش دارند اما اولویت درختان پهن برگ یا خزان‌پذیر بیشتر است زیرا برگ و مواد غذایی آنان به خاک بازمی‌گردد و زیبایی، ساختار و تنوع آنان زیاد است. همچنین درختان دارای معایب و مزایایی نیز هستند؛ به عنوان مثال برخی درختان ممکن است گرده افشانی آنان برای شهر و شهروندان مشکل ایجاد کند که تعداد آنان کم است.
شرایط نگهداری از درخت چنار سخت شده است
سلامی در خصوص اینکه چه درختانی با هوای شهر مشهد سازگاری دارند، بیان کرد: درختانی که در مشهد قرار دارند، باید با اقلیم خشک و گرم مطابقت داشته و دارای رطوبت پایین و نسبت به سرما و گرما مقاوم باشند. گونه‌هایی که در حال حاضر در شهر مشهد کاشته شده شامل؛ زبان گنجشک، اقاقیا نرک، توت برگ پهن ژاپنی و چنار هستند که البته با توجه به تغییر اقلیم، نگهداری از درخت چنار سخت‌تر شده است زیرا این درخت آب دوست است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر حدود ۱۰ تا ۱۵ گونه سازگار وجود دارد که توانسته‌اند خود را با اقلیم شهر مشهد تطبیق دهند، البته این موضوع به این معنا نیست که این درختان برای همیشه مقاوم هستند بلکه ما باید از نظر بررسی و نگهداری از آب، خاک، بیماری و آفات همیشه برنامه‌ریزی داشته باشیم تا موارد احتمالی را حذف کنیم.
درختان سوزنی برگ به کم آبی مقاوم‌تر هستند
مدیرعامل سازمان پارک‌ها فضای سبز شهرداری مشهد در خصوص درختان مقاوم به کم‌آبی با توجه به معضل کم‌آبی تصریح کرد: در حال حاضر ما با بحران کم آبی مواجه هستیم بنابراین باید کیفیت و کمیت آب مورد بررسی قرار بگیرد و برای آن برنامه‌ریزی داشته باشیم. در وضعیت کنونی درختان سوزنی برگ مانند کاج تهران، سرو، اقاقیا نرک و زبان گنجشک به کم آبی مقاوم‌تر هستند.
شهرداری در سال‌های اخیر به سمت درختانی با نیاز کم آبی حرکت کرده است
سلامی درباره اقدامات شهرداری نسبت به استفاده از گیاهان با نیاز کم آبی مطرح کرد: شهرداری در سال‌های اخیر به سمت درختانی با نیاز کم آبی حرکت کرده و از ظرفیت‌های موجود همچون نصب مخزن و استفاده از آب غیرشرب برای نگهداری از درختان استفاده می‌کند. شهرداری در عین حال که به دنبال کشت درختان با نیاز کم آبی رفته، یکسری اقدامات همچون ساخت مخزن نگهداری آب، استفاده از سیستم آبیاری با آب غیر شرب، تصفیه‌خانه‌ها و روش آبیاری قطره‌‍‌ای می‌تواند کمک کند.
وی در خصوص اینکه چه درختانی برای زندگی شهری مناسب هستند، ادامه داد: درختان با زندگی شهری تطبیق دارند که دارای تنوع گونه‌ای و مقاوم نسبت به آفات و بیماری‌ها باشند همچنین باید نسبت به آلودگی هوا مقاوم و میوه‌دار نباشند اما همه این مسائل منوط به این است که ما در نگهداری گیاهان تمام توان خود را به کار ببندیم و حتما باید باغچه مناسب، آبیاری، سم‌پاشی و مبارزه با آفات دائما بررسی شود و از درختانی استفاده شود که هرس‌پذیر باشند.
ما مخالف کاشت درختان میوه‌دار در سطح شهر هستیم
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد گفت: در واقع ما مخالف کاشت درختان میوه‌دار در سطح شهر هستیم زیرا درختانی مانند توت ممکن است در آیلند و حاشیه خیابان حوادثی را برای شهروندان ایجاد کنند همچنین عناصر سمی نیز در هوا وجود دارد که ممکن است جذب میوه درختان شود. در حقیقت درختان شهری باید دارای فاکتورهایی همچون کارآمدی، مقاومت نسبت به آلودگی، هرس‌پذیری، رشد خوب، زیبایی، سایه‌اندازی و عدم نیاز به گردافشانی خاص باشند.
سلامی درباره میزان درختان موجود در شهر و طرح شناسنامه‌دار کردن درختان بیان کرد: پروژه پلاک‌کوبی درختان مصوب ۲۰ اردیبهشت سال ۹۳ است و مسئولیت اجرای آن بر عهده کارشناس برنامه‌ریزی، مسئولیت نظارت بر اجرای برعهده مدیر آمار وبرنامه‌ریزی و مسئولیت نظارت عالی بر عهده مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد است.
وی افزود: براساس این طرح، کد درخت شامل شناسه‌ای ۹ رقمی است که دو رقم اول نشان‌دهنده منطقه شهرداری، رقم سوم ناحیه، رقم چهارم مکان درخت و پنج رقم بعدی شماره سریال درخت است. همچنین پلاک‌ها که معمولا از جنس مقاوم به تغییرات محیطی(A.B.S) است و کد درخت بر روی آن درج شده، توسط میخ یا سیم در ارتفاع مشخص از طوقه (۲.۲۰متر) به تنه درخت نصب می‌شود.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها فضای سبز شهرداری مشهد خاطرنشان کرد: در تاریخ پنج خرداد سال ۹۳، احمدرضا سلامی، رئیس سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد در این خصوص گفته بود که در مهر ماه ۱۳۸۶ برای نخستین بار عملیات میدانی فهرست‌برداری و ثبت مشخصات درختان سطح شهر آغاز شده است و بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار اصله درخت در سطح شهر پلاک کوبی شده اند.
سلامی تصریح کرد: این طرح به دلیل آسیب به درختان و عدم هوشمندی، متوقف شده و ایده استفاده از تگ هوشمند نیز تاکنون به دلایلی همچون عدم توجیه اقتصادی رد شده به همین دلیل در حال حاضر اطلاعات دقیقی از میزان درختان موجود در سطح شهر وجود ندارد.
حوریه جمالی پور