تجربه شکل‌گیری و احداث شهرهای جدید در استان اصفهان
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان تشریح کرد
تجربه شکل‌گیری و احداث شهرهای جدید در استان اصفهان
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان گفت: احداث مجموعه شهرهای جدید بزرگترین تجربه شهرسازی عملیاتی محسوب می‌شود که گسترش این شهرها می بایست با برنامه‌ریزی در جهت ایجاد اشتغال و فعالیت انجام شود.
علیرضا قاری‌قرآن مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه در دوره معاصر چهار شهر جدید با دو خاستگاه متفاوت در استان شکل گرفته است، تشریح کرد: تجربه این شهرهای جدید از بابت نظام اسکان جمعیت و فعالیت می‌تواند راهگشای تدوین سیاستهای مربوط به احداث و توسعه شهرها و نقاط سکونتگاهی جدید در آینده منطقه کلانشهری اصفهان باشد.
وی خاستگاه اول را تقدم اشتغال بر سکونت دانست و تشریح کرد: وجود اشتغال در محدوده و یا مجاور شهر جدید موجب افزایش جمعیت در آن می‌شود، همان‌گونه که شکل‌گیری اولیه شهرهای جدید شاهین‌شهر و فولادشهر در دهه‌های چهل و پنجاه از این خاستگاه پیروی کرده است.
مدیرکل راه و شهرسازی استان افزود: تمرکز جمعیت در صنایع هلی‌کوپترسازی و فعالیت‌های ارتش موجب اسکان جمعیت در شاهین‌شهر، و استقرار صنایع ذوب‌آهن موجب افزایش جمعیت در فولادشهر شد.
وی در خصوص خاستگاه دوم گفت: ویژگی نوع دوم شهرهای جدید این است که ابتدا جمعیتی در آن ساکن شده و سپس اشتغال ایجاد می‌شود. یا بعبارتی تقدم جمعیت بر اشتغال در این نوع شهرها وجود دارد.
وی ادامه داد: این خاستگاه مربوط به مباحث آمایش جمعیت در منطقه کلانشهری و برگرفته از مطالعات طرح منطقه اصفهان و در پی آن مصوبه هیأت وزیران، مبني بر ايجاد شهرهاي جديد بهارستان و مجلسی در دهه ۶۰ است.
قاری قرآن با بیان اینکه این دو خاستگاهِ متفاوت در شکل‌گیری شهرهای جدید نتایج متفاوتی را در پی داشتند عنوان کرد: شهرهای گروه اول در جذب جمعیت، استقلال و خوداتکایی نسبی موفقیت بیشتری داشتند. این در حالی است که شهرهای نوع دوم در این زمینه با عدم موفقیت روبرو شدند.
وی، الحاق محدوده های جدید و بارگذاری جمعیتی شهر اصفهان بیش از پیش‌بینی‌های طرح جامع، عدم رعایت فاصله بهینه و مناسب شهرهای مجلسی و بهارستان با کلان‌شهر اصفهان، عدم تحقق کاربری‌های مربوط به صنایع سبک درشهر بهارستان، توسعه محله صفائیه شهر مبارکه به عنوان یک رقیب جمعیتی شهر مجلسی و ... را از دیگر دلایل موفقیت و شکست شهرهای نوع اول و دوم دانست.
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان تصریح کرد: متأسفانه امروزه شاهد خوابگاهی شدن شهرهای جدید بهارستان و مجلسی و وابستگی بیشتر آن‌ها به کلان‌شهر اصفهان و شهرهای مجاورشان هستیم به‌گونه‌ای که بر اساس مطالعات طرح‌های جامع شهرهای مزبور بیشتر از ۵۰ درصد اشتغال در خارج از محدوده‌های شهری بهارستان و مجلسی روی می‌دهد و این به معنی فشار بر زیرساخت‌های حمل‌ونقلی و اشتغال آن است.
وی ادامه داد: در مقابل این موضوع شهر فولادشهر با نقش غالب صنعتی از خوداتکایی بیشتری برخوردار است و در فاصله مناسب‌تری نسبت به شهر مادر قرارگرفته به طوری که در مجموعه شهری اصفهان کمترین سهم از سفرهای مرکز – پیرامون را به خود اختصاص داده است.
قاری‌قرآن با اشاره به اینکه شهر شاهین‌شهر به نسبت شهرهای جدید بهارستان و مجلسی بخصوص در بخش خدمات شهری از استقلال نسبی و وضعیت مناسب‌تری برخوردار است اظهار کرد: در این شهر نیز هرچند در ابتدا تمرکز جمعیت بر پایه اشتغال انجام گرفت اما در مراحل بعدی، رشدِ آن متأثر از تصمیمات و نفع‌طلبی مالکان عمده عمومی و خصوصی روی داد و رابطه متناسب جمعیت با فعالیت از بین رفت از این رو وابستگی شهر جدید به شهر مادر و ناحیه کلانشهری بیش‌ازپیش گردید اما با این وجود به نسبت وضعیت مناسبی دارد به گونه‌ای که در طرح مجموعه شهری بعد از شهر اصفهان به عنوان یکی از قطب‌های دوم خدمات مطرح شده است.
وی اذعان داشت: تجربه احداث شهرهای جدید در اصفهان بخصوص شهرهای بهارستان و مجلسی با خاستگاه "تقدم جمعیت به فعالیت" نشان می‌دهد که هر چند این شهرها بر اساس سیاستهای طرح مجموعه شهری دارای امکان توسعه فضایی بوده و از طرفی به دلیل دارا بودن صرفه هایِ ناشی از مقیاس، دسترسی به صرفه‌های شهرنشینی و همینطور دسترسی به شبکه ارتباطی بزرگراهی و قطار حومه‌ای از فرصت مناسبی برای رشد و اسکان اقشار مختلف اجتماعی در جذب سرریزهای جمعیتی شهرهای اصفهان، زرین‌شهر و نجف‌آباد برخوردارند اما برای دستیابی به اهداف جمعیتی و استقلال و خود اتکایی بیشتر باید برنامه‌ریزی اشتغال را بر برنامه‌ریزی و آمایش جمعیت و مسکن مقدم کرد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان اضافه کرد: می‌بایست گسترش فضایی و جمعیتی این شهرها را بر اساس برنامه‌ریزی اشتغال و فعالیت سامان داد. چرا که احداث و توسعه شهرهای جدید موضوعی فرابخشی است و هرگونه اقدام در خصوص آن هماهنگی و مدیریت منسجم و یکپارچه بین‌بخشی را برای تحقق زیرساخت های اشتغال و در پی آن اسکان جمعیت و تولید مسکن در سطح ملی و محلی ایجاب می‌کند.
نظرات