روند کاهش سطح آب زیرزمینی و نابودی آبخوان‌های زیرزمینی...
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی گفت: پس از گذشت پنج دهه؛ روند کاهش سطح آب زیرزمینی و نابودی آبخوان های زیرزمینی استان را مدیریت کردیم.
به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی، محمد علایی در جلسه‌ای که با وزیر نیرو و مدیران در حوزه آب و آبفا در وزارت نیرو برگزار شد گزارشی از سیمای آب استان، سندسازگاری با کم آبی و عملکرد شرکت آب منطقه‌ای در سال 1398 ارائه کرد.
وی با اشاره به اینکه استان خراسان رضوی سرزمینی خشک و کم آب است و بیش از 88 درصد از حجم آب برداشتی را از آب‌های زیرزمینی برداشت می‌کند، افزود: از 37 محدوده مطالعاتی آن 34 محدوده ممنوع و بحرانی است و میانگین بلندمدت حجم کسری مخزن استان حدود یک میلیارد و یکصد میلیون مترمکعب در سال است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی ادامه داد: در 40 سال گذشته بیش از 30 میلیارد متر مکعب از آبخوان‌های زیرزمینی استان نابود شده است؛ این استان سال‌ها بیشترین حجم کسری مخزن آبخوان‌های زیرزمینی در کشور را داشت.
علایی با بیان اینکه هم‌افزایی خشکی و کم آبی، روند نابودی آبخوان‌های زیرزمینی، شور شدن آب و نشست زمین، پیامدهای گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوایی از سویی و از سوی دیگر رشد و توسعه استان و طلب آب بیشتر مدیریت کارآمد و پایداری آب در استان را با چالش‌ها و تهدیدهای روزافزونی روبرو کرده است، گفت: در این شرایط سخت به این باور رسیدیم که باید استان را از بحران ویرانگر کمی و کیفی آب نجات دهیم.
وی بیان کرد: برای رسیدن به سازگاری با کم آبی باید با همه شخصیت‌های حقیقی و حقوقی موثر در مدیریت آب و به ویژه با کشاورزان که بیش از 85 درصد حجم آب استان را مصرف می‌کنند، به زبان، درک و فهم مشترکی از آب و مدیریت آن برسیم. با این باور و بر مبنای مدیریت مشارکتی و خرد جمعی سند سازگاری با کم آبی استان تهیه شد و در 18 آذر 1398 ابلاغ شد.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی مهم ترین فعالیت‌های این شرکت در اجرای مفاد سند حیاتی سازگاری با کم آبی را کمک به تشکیل تشکل‌های واقعی کشاورزان و حضور موثر آن‌ها در مدیریت آب استان و برون سپاری تصدی‌گری های مدیریت آب به تشکل‌های قانونی کشاورزان دانست و گفت: مجهز کردن همه چاه‌های کشاورزی دارای الکتروپمپ به کنتور حجمی و تحویل حجمی آب زیرزمینی با کارت آب و ایجاد مرکز رصد و پایش آب‌های زیرزمینی در شرکت آب منطقه‌ای، تشکیل بازار آب و تامین آب مورد نیاز توسعه صنعت و خدمات از منابع آب مجاز کشاورزی و صدور اخطار مشترک با تشکل های کشاورزان به مالکان چاه‌های مجاز کشاورزی که اضافه برداشت دارند از جمله مهمترین فعالیت‌ها است.
وی با اشاره به اینکه در سال 1398 با همکاری موثر تشکل‌های کشاورزان توانستیم 401 میلیون متر مکعب آب در سال از اضافه برداشت از چاه‌های مجاز کشاورزی کم کنیم، ادامه داد: همچنین با پر کردن دو هزار و 91 حلقه چاه غیر مجاز از برداشت 55 میلیون متر مکعب آب جلوگیری شد.
علایی با بیان اینکه بارندگی‌های کم سابقه و کاهش برداشت 456 میلیون متر مکعب آب در استان پیامدهای بسیار مبارک و فرخنده‌ای داشته است، گفت: کاهش معنادار روند افت سطح آب زیرزمینی در محدوده های مطالعاتی ممنوع و بحرانی، کاهش معنادار کسری مخزن آبخوان‌های زیرزمینی استان کسری مخزن آبخوان‌های زیرزمینی دراز مدت استان بیش از یک میلیارد متر مکعب و کسری مخزن سال آبی 98-1397 حدود 661 میلیون متر مکعب بود که این حجم در سال آبی 99-1398 به حدود 221 میلیون متر مکعب کاهش یافت و از مهمترین این اقدامات است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی به کاهش تعداد تغییر محل چاه‌های کشاورزی بیش از 24 درصد و کاهش عمق تغییر محل چاه‌های موضوع تغییر محل بیش از 27 درصد اشاره کرد و گفت: کاهش تعداد کف‌شکنی چاه‌های کشاورزی، کاهش عمق کف شکنی چاه‌ها، کاهش برق مصرفی در یک هزار و 96 حلقه چاه، جمع صرفه‌جویی کشاورزان و کاهش معنادار شکایت از شرکت با وجود اجرای موارد یادشده به میزان 51 درصد بخش دیگری از این اقدامات است.
وی گفت: برای نخستین بار از سال 1347، سالی که دشت مشهد ممنوع شد، تا کنون توانستیم با مدیریت مصرف و کاهش برداشت نه تنها روند کاهش سطح آب زیزمینی را متوقف کنیم که میانگین سطح آب زیرزمینی در این دشت 1.25 سانتیمتر نیز بالا آمد.
علایی ادامه داد: دستاوردهای بی‌نظیر و بیش از تصور ما در اجرای سند حیاتی سازگاری با کم آبی نشان داد که گم شده بزرگ ما در مدیریت آب کشور نبود زبان و درک و فهم مشترک از آب و مدیریت آن و نبود مدیریت مشارکتی و نبود حضور موثر همه شخصیت‌های تاثیرگزار به ویژه کشاورزان بر مدیریت آب است. ما باور داریم که بزرگ‌ترین هنر و دست آورد و رمز و راز ماندگاری نیاکانمان در چند هزار سال و شرط بقای ما و فرزندانمان در این سرزمین خشک و کم آب سازگاری با کم آبی است.
لینک اصل خبر در سایت شرکت سهامی مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران
نظرات