ارتقای بهره‌وری کارکنان شهرداری با اجرای طرح ناحیه‌محوری

شهریار تبریز/ بهنام عبداللهی: یکم خرداد در تقویم کشورمان، روز بهره‌وری و بهینه سازی مصرف نام گرفته است. موضوعی که می تواند یکی از راه های برون رفت کشور از مشکلات فعلی این حوزه باشد.

بسیاری از مردم و کارشناسان بر این باورند که در جای جای کشورمان امکانات و ظرفیت های بالقوه فراوانی وجود دارد اما مسئله آنجاست که گاهی با عدم مدیریت صحیح و بهره‌وری مناسب از این ظرفیت‌ها، دچار کمبود و مشکلاتی اساسی می‌شویم و همین ما را از مسیر خودکفایی و خوداتکایی دور می‌کند.

تعریف بهره‌وری

در تعریف مفهومی، بهره‌وری عبارت است از استفاده مطلوب، موثر و بهینه از همه لحظه‌ها، مجموعه امکانات، ظرفیت‌ها، پتانسیل‌ها، سرمایه‌ها، نیروها و منابعی که به انسان برای رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه کمک می کند.

بهره‌وری می‌تواند بیشترین استفاده از کمترین امکانات و منابع در راه رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه زندگی انسان باشد. اگر می‌خواهیم در دنیای پر رقابت امروزی، رونق اقتصادی، اجتماعی و زندگی بهتری داشته باشیم، لازم است به بهره‌وری بالایی برسیم؛ زیرا ایستادگی و تداوم حیات در صحنه جهانی، سرعت و دقت افزون‌تری می طلبد.

اهداف بهره‌وری

از اهداف مهم بهره‌وری می‌توان به کاهش هزینه، افزایش تولید و خدمات، افزایش کیفیت و استفاده بهینه از زمان اشاره کرد. بهره‌وری بدون ارتقای کیفیت، امری بیهوده است. افزایش کیفیت می‌تواند شامل بهبود امور مادی نظیر تولید کالا و خدمات و بهبود شرایط کار، و امور معنوی مانند بهبود شیوه زیستن، عبادت و اجرای احکام الهی باشد. در اسلام به افزایش کیفیت توجه ویژه‌ای شده است، به گونه‌ای که خداوند در آیات نورانی قرآن کریم، بارها انسان را به انجام بهترین‌ها دعوت می‌کند.

از دیگر اهداف مهم بهره‌وری، کاهش هزینه است. دین مبین اسلام در موارد فراوانی به مومنان سفارش می کند که از منابع در اختیارشان درست استفاده کنند تا با پیشگیری از خسارت‌های احتمالی، هزینه‌ها را کاهش دهند. اسلام با سفارش به استفاده معتدل از منابع، می خواهد از اسراف که هزینه فراوانی به افراد تحمیل می‌کند، جلوگیری کند تا هزینه‌های اضافی، در موارد ضروری‌ و مهم به کار گرفته شود.

بهره‌وری؛ کلیدواژه‌ای مهم در مدیریت شهری

بهره‌وری در مدیریت شهری نیز یکی از کلیدواژه های مهم و پرتکرار است. اگر استراتژی و برنامه‌ریزی‌های سازمان به اندازه‌ی کافی گویا باشد و خیلی خوب تفهیم شود، نه‌تنها کارمندان باانگیزه‌تر فعالیت خواهند کرد، بلکه با دانستن مسیر استراتژیک سازمان، می‌توانند وظیفه‌شان را متمرکزتر دنبال کنند. تقدیر از کارمندانی که به ارزش‌های سازمان پایبند هستند نیز یکی دیگر از راهکارهایی است که موجب ایجاد تعهد می‌شود.

ارتقای بهره‌وری کارکنان با طرح ناحیه‌محوری

شهردار تبریز اندکی پس از آغاز به کار رسمی خود، موضوع ناحیه محوری مدیریت شهری را مطرح کرد؛ یعنی در هر منطقه از مناطق ۱۰گانه شهرداری چند ناحیه ایجاد می‌شود تا اداره شهر با دقت و توجه به حتی موارد جزئی تر دنبال شود.

یکی از مزیت‌های این طرح می‌تواند ارتقای بهره‌وری نیروی انسانی موجود شهرداری باشد.

یعقوب هوشیار، شهردار تبریز در این باره می‌گوید: مدیریت شهری جدید تبریز در پی آن است که از ظرفیت‌ها و استعدادهای همه کارکنان در اداره بهتر شهر بهره بگیرد و فضا را برای بروز و ظهور توانمندی‌های کارکنان به ویژه جوانان فراهم کند.

طرح ناحیه محوری شاید ۱۰ها هدف مهم داشته باشد اما یکی از اهداف اصلی آن، ارتقا بهره وری نیروهای موجود شهرداری است. او ادامه می دهد: طرح ناحیه محوری شاید ۱۰ها هدف مهم داشته باشد اما یکی از اهداف اصلی آن، ارتقای بهره وری نیروهای موجود شهرداری است. به گونه ای که سوابق و تحصیلات نیروها بررسی شده و مطابق با آن، علاوه بر مناطق و سازمان ها، در نواحی نیز در جایگاه مناسب خود قرار می گیرند و به شهر خود خدمت می کنند.

هوشیار خاطرنشان می کند: تبریز را به ۳۴ یا ۳۵ ناحیه تقسیم می‌کنیم تا نگاه محله‌ای داشته باشیم، چرا که ما با یک کلانشهر مواجه هستیم و نباید ساده انگاری کرد.

او می گوید: اولین پایلوت ناحیه محوری، منطقه ۴ است.  هر ناحیه شهردار و معاونان خود را خواهد داشت تا احصای نیازمندی‌ها از لایه‌های پایین اتفاق بیفتد.

شهردار تبریز با اشاره به بودجه‌بندی سال آتی نیز اضافه می کند: بودجه ۱۴۰۲ شهرداری بر اساس ناحیه‌محوری تدوین خواهد شد و علاوه بر پروژه‌های بزرگ، پروژه‌های کوچک متعددی برای شهر طراحی می‌شود.

او ادامه می دهد: محور نواحی، مساجد هستند و در هر ناحیه یک مسجد محور اصلی خواهد بود. پنج مدرسه هم به این مسجد وصل خواهد شد تا بتوانیم روی قشر نوجوان هم تاثیرگذار باشیم.

هوشیار عنوان می کند: ما با ۳۵ مسجد شروع می‌کنیم اما برنامه داریم آن را به ۱۰۰ مسجد برسانیم.

اینکه تبریز به ۳۵ ناحیه تقسیم می شود، بدین معناست که ۳۵ نفر از نیروهای متخصص شهرداری به عنوان شهردار ناحیه منصوب خواهند شد. گفته می شود یکی از شرایط انتصاب به عنوان شهردار ناحیه این است که شهردار ناحیه حداکثر ۴۰سال داشته باشد.

می توان نتیجه گرفت که با اجرای این طرح، دستکم ۳۵ نفر تجربه شهردار شدن را خواهند داشت و برای شهردار منطقه شدن در آینده تربیت خواهند شد. به همین ترتیب معاونان نواحی و مدیران و کارکنان نیز به نوعی به صورت استراتژیک و هدفمند مسیر شغلی جدیدی را برای خود ترسیم خواهند کرد.