شهریار تبریز/آناهیتا رحیمی : دنیای کودکی، دنیای تفاوت ها و شور و نشاط توام با هیجان و احساس است؛ دنیایی که از یک سو شیطنت و بازی را می‌طلبد و از سوی دیگر آموزش و پرورش و رشد ذهنی و جسمی را توامان را ایجاب می‌کند.
جهانی که کودک در آن زندگی می‌کند با جهانی که بزرگسالان درگیر آن هستند دو جغرافیای متفاوت است، کما این که تک تک ما، دنیای کودکی را با همه ترس ها، واهمه‌ها، شیطنت‌ها و زمین خوردن‌ها و بزرگ شدن تدریجی پشت سر گذاشته‌ایم. جهانی که بی تردید، کمبودها و محدودیت‌هایش، هنوز که هنوز است تلخی نشدن ها و نبودن های کودکی مان را در ذهن‌مان هر لحظه تداعی می‌کند.
شهر را برای کودکان بسازیم!
این که مدیران و کارگزاران اداره کشور و شهرها در پیش بینی، تامین و توزیع امکانات و نیازهای شهروندان چه وظایف و مسئولیت هایی دارند، اگر چه سوالی ساده و تکراری است؛ اما بررسی میزان موفقیت این ماموریت ها در نگاه کلی، قصور ها و کمبودهای بسیاری را پیش روی ما به تصویر می کشد.
از جمله مهم ترین موضوعات مورد مطالبه در عصر حاضر، به ویژه در زندگی شهری، بررسی کیفیت و سطح خدمات رسانی مطلوب حاکمیت، دولت و البته مدیران شهری به موضوع نیازها و مطالبات کودکان و نوجوانان می‌باشد، به این معنی که در پروسه طراحی و برنامه ریزی شهری، سهم مطالبات این دسته از شهروندان چه میزان است .
به معنای دیگر، پاسخ به این سوالات می‌تواند موفقیت یا ناکامی مدیران شهری در توجه به کودکان و نوجوانان به عنوان نسل آینده ساز کشور را مشخص کند.
آیا مدیران شهری امروز، شهر را برای کودکان می‌سازند؟ کودکان از چه امکانات حداقلی و مناسب برای بازی، تفریح، نشاط و حتی آموزش و پرورش بهره‌مندند؟
چند درصد از اعتبارات و بودجه‌های دولتی و شهری مشخصاً در حوزه کودکان و نوجوانان هزینه می‌شود؟ چه تعداد مرکز و زیرساخت آموزشی و تفریحی مختص کودکان وجود دارد؟
نقش نامتوازن نهادهای فرهنگی و آموزشی موازی در حمایت و هدایت این دسته از شهروندان چقدر آسیب زا بوده است و تا چه اندازه بر سردرگمی غیر منصفانه کودکان و نوجوانان در این حوزه افزوده است؟
بی تردید کلانشهر تبریز از جمله شهرهای کشور طی یک سال گذشته در امر توجه به نیازها و مطالبات جامعه کودک و نوجوان امروزی بوده است.
طرح ها و برنامه‌های کلان مدیریت شهری تبریز، اعم از شورا و شهرداری طی یک سال گذشته، در حالی حول محور مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان متمرکز شده است که این برنامه ریزی ها، ذیل عنوان کلی "شهر دوستدار کودک" در حال پیگیری است.
هر چند پیوند شهرهای ایران به ویژه در حوزه مدیریت شهری با موضوع کلی "شهر دوستدار کودک"، برنامه و طرحی فراگیر و کشوری به شمار می‌رود؛ با این وجود مدیریت شهری تبریز در دوره فعلی چند گام جلوتر از دیگر شهرها در این مسیر گام نهاده و با تدوین طرح جامع مشخص در این بخش، در حال برنامه ریزی برای تبدیل کردن تبریز به شهری مناسب برای زندگی کودکان و نوجوانان و سازگار با نیازهای آنان است.
توجه به زیرساخت‌های شهر دوستدار کودک در بودجه ۱۴۰۲
برنامه ریزی های کلی شهرداری تبریز برای سال آینده، نشان می دهد که موضوع ایجاد و تامین زیرساخت های اولیه دستیابی به شاخص نهایی شهر دوستدار کودک، یکی از اصلی ترین سرفصل های بودجه ای مدیریت شهری تبریز در سال ۱۴۰۲ است.
یعقوب هوشیار، شهردار تبریز در این رابطه می‌گوید: ظرفیت‌های موجود شهرداری تبریز این امکان را دارند تا به محلی برای برگزاری آموزش مدون در حوزه شهر دوستدار کودک تبدیل شود.
هوشیار بیان می‌کند: مطالعات اجرایی طرح‌های ایمن‌سازی محیط آموزش، تفریح و تردد کودکان، تامین روشنایی مدارس و معابر و پارک‌ها، احداث و تجهیز اتاق کودک و مادر، نصب علائم ترافیکی متناسب با کودکان و ایجاد مجموعه تفریحی و فضای بازی سرپوشیده و روباز تا پایان سال انجام شده و تلاش داریم سال آینده بخش عمده‌ای از آن را اجرا کنیم.
وی در پایان می‌گوید: تلاش داریم بخشی از برنامه‌های فرهنگی و جمعی سال آینده در حوزه کودک و نوجوان باشد.
تبریز، محور طراحی شهری با موضوع کودک
همچنین، "سید کاظم زعفرانچیلر"، عضو شورای اسلامی شهر تبریز، ایجاد مجموعه های تفریحی، فضاهای بازی سرپوشیده و روباز برای کودکان در تمام فصول، مسابقه تئاتر عروسکی در مدارس را از موضوعات مهم برای شهر دوستدار کودک اعلام می کند.
وی در عین حال می افزاید: بهسازی وبسایت کمیته شهر دوستدار کودک، ایجاد فرهنگسرای مجازی، احداث و توسعه پارک علمی و پارک علم و فناوری کودکان، آموزش و آگاه‌سازی والدین در زمینه سلامت بدن و روان کودکان، آموزش راهنمایی و رانندگی، آموزش حفاظت از محیط زیست، آموزش کمک‌های اولیه، میزبانی سالانه یک رویداد ملی حوزه کودک در تبریز، رسانه‌ای سازی مسائل کودکان از دیگر برنامه های است که با اجرای آن شاهد بهبود فضای شهر برای کودکان خواهیم بود.
به گفته زعفرانچیلر، اعطای تخفیف در هزینه‌های بازدید از موزه‌ها، ایجاد مراکز آموزشی مهدکودک در محدوده پارک‌ها، انجام کارهای پژوهشی در مورد علایق کودکان، نصب علائم راهنمایی تصویری در پارک‌ها و فضاهای شهری، برگزاری جشنواره ساخت بازی‌ها و اسباب‌بازی‌های خلاقانه در منزل و ایجاد کتابخانه کودک از دیگر برنامه هایی است که نیازمند توجه مدیریت شهری در حوزه طراحی شهر دوستدار کودک است.
احیای مقوله شهر دوستدار کودک در شهرداری تبریز
محمد عزتی، معاون شهرسازی و معماری شهردار تبریز نیز در این رابطه می‌گوید: مقوله شهر دوستدار کودک، موضوعی فراموش‌شده در شهرداری تبریز بود که از دو سال قبل، اقدامات لازم جهت احیای آن در شهر تبریز آغاز شده است.
وی ادامه می‌دهد: اقدامات و ظرفیت‌های موجود تبریز در حوزه شهر دوستدار کودک را با دعوت از نماینده سازمان یونیسف در ایران معرفی و آمادگی خود را برای اجرای شاخص‌های توسعه شهر دوستدار کودک اعلام کردیم.
وی با اشاره به طرح پنج آیتم شاخص شهر دوستدار کودک از سوی سازمان جهانی یونیسف می‌گوید: احترام، برابری و مشارکت، دسترسی به خدمات اجتماعی، امنیت، زندگی خانوادگی و بازی و اوقات فراغت پنج آیتم شاخص سازمان جهانی یونیسف در حوزه شهر دوستدار کودک است که تلاش داریم در طراحی‌های شهری مدنظر قرار دهیم.
عزتی کسب رتبه جهانی در حوزه شهر دوستدار کودک را مهم ترین دستاورد شهرداری تبریز در این حوزه معرفی کرده و می‌گوید: در کنار این موضوع، کتابچه "تبریز، شهر مهربان با کودک" نیز توسط معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تبریز چاپ و توزیع شده است.
به عینه قابل اثبات است که اقدامات و برنامه ریزی های کلان مدیریت شهری تبریز در حوزه شهر دوستدار کودک، نقش مهم و محوری در انتخاب این شهر به عنوان پایلوت کشوری در حوزه آموزش اجرایی این طرح داشته است، اتفاق مبارکی که از شهریورماه امسال، این طرح و هدف استراتژیک را به محور اصلی فعالیت های موضوعی تبدیل کرده و تقریبا هم ارکان دخیل در بدنه مدیریت شهری تبریز را با خود همراه کرده است.
مهم تر از این، فرهنگ سازی موثر و جدی در این بخش، به عنوان ریل اجرایی و موتور حرکتی طرح شهر دوستدار کودک، از دیگر اتفاقات خوب در این بخش به شمار می رود که جدی تر و پر رنگ تر از دیگر شهرها به منصه ظهور و بروز رسیده اسیت.
سخن آخر این که، تبریز، این روزها و به همت مدیران شهری و نهادها و موسسات فرهنگی، اجتماعی، سمن ها، فعالان بخش های محتلف و حتی موسسات و بخش های آموزشی و پرورشی، قدم در راهای گذاشته است تا این شهر را به الگوی موفق در پاسخگویی به نیازها و مطالبات جامعه کودک و نوجوان، به عنوان آینده سازان ایران اسلامی تبدیل کند، اتفاقی که صد البته، نمادی تازه از پیشگامی این شهر به شمار می رود.
نظرات