مروری بر گزارش دفتر کاهش خطر بلایای طبیعی سازمان ملل متحد

شهریار تبریز/رضا عالش‌زاده: به نظر می‌رسد خطرات بلایای طبیعی در سرتاسر جهان از حالت کنترل شده خارج می‌شوند، زیرا علی‌رغم توافق جهانی برای جلوگیری از آنها،   تصمیم‌گیرندگان نمی‌توانند مردم را در اولویت قرار دهند.

این بررسی که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد انجام شد، به چگونگی اجرای چارچوب تفاهم نامه سندای ( Sendai ‌) می پردازد. این تفاهم نامه بین المللی که در سال ۲۰۱۵ توسط ۱۸۷ کشور تصویب شد به دنبال دستیابی به هفت هدف در راستای کاهش تلفات بلایا تا سال ۲۰۳۰ است.

هشت سال پس از شروع اجرای تفاهم نامه سندای، به نظر می‌رسد بسیاری از درس‌های فجایع گذشته نادیده گرفته شده‌اند، زیرا گزارش به دست آمده در مورد دستاوردها و توصیه‌های بررسی میان مدت چارچوب سندای نشان می دهد که نه تنها پیشرفت متوقف شده، در برخی موارد معکوس هم شده است.

از جمله شواهد بر این جریان معکوس این است که از سال ۲۰۱۵ تعداد افراد آسیب‌دیده از بلایا ۸۰ درصد افزایش داشته است. علاوه بر این، هزینه‌های بلایای طبیعی همچنان بالا بوده و به طور متوسط بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ بیش از ۳۳۰ میلیارد دلار در سال برآورد شده است که تخمین زده می شود به طور قابل توجهی حتی از این رقم هم بیشتر باشد. و در عین حال، هیچ افزایش متناسبی در بودجه‌ها برای کاهش خطر بلایا وجود نداشته است.

مامی میزوتوری، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد در دفتر کاهش خطر بلایای طبیعی این سازمان، می گوید برای یافتن نمونه هایی از بدتر شدن تبعات بلایا جستجوی بسیار جدی لازم نیست. واقعیت غم انگیز این است که بسیاری از این بلایا قابل پیشگیری هستند زیرا ناشی از تصمیمات انسانی هستند. میزوتوری گزارش می دهد که نتیجه بررسی میان‌مدت این سازمان در مورد کارکرد سندای این است که کشورها باید در هر تصمیم، اقدام و سرمایه گذاری که انجام می دهند، ریسک را کاهش دهند.

بسیاری از این بلایای طبیعی در ارتباط با وضعیت آب و هوا هستند و با توجه به آخرین هشدارهای هیئت بین‌دولتی تغییرات آب‌وهوایی، در صورت تداوم افزایش دمای جهانی، کشورها احتمالاً با فجایع بدتری مواجه خواهند شد که تاثیرات آن به طرز وحشیانه ای نابرابر بوده و کشورهای در حال توسعه را با بیشترین ضربه مواجه خواهد کرد.

این گزارش به انباشت سریع خطر در حال افزایشی اشاره می‌کند که در کنار خطرات نقض مرزهای سیاره‌ای، تنوع زیستی و محدودیت‌های اکوسیستمی از کنترل خارج می‌شود. امروزه، جوامع، فن‌آوری‌ها و مناطق مختلف جهان بیش از حد به هم متصل شده‌اند، به طوری که بلایا به سرعت گسترش می‌یابد.

همه گیری کووید-۱۹ به عنوان یک بیماری واگیردار محلی در سال ۲۰۱۹ آغاز شد، اما به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت و تا پایان سال ۲۰۲۲ باعث مرگ ۵/۶ میلیون نفر شده و به اقتصاد جهانی آسیب جدی رساند. سیل پاکستان در سال گذشته بیش از ۳۳ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داد و به ۴/۴ میلیون هکتار زمین کشاورزی آسیب وارد کرد که این فاجعه طبیعی به شدت امنیت غذایی را تحت تاثیر قرار داد و فشار بر بازارهای جهانی کشاورزی را افزایش داد.

اما این گزارش به زمینه‌های که در آنها پیشرفت حاصل شده است نیز اشاره می کند، از جمله کیفیت و تجزیه و تحلیل داده‌ها و اینکه کشورها چگونه خود را سازماندهی می‌کنند تا از طریق اتخاذ راهبردهای ملی رویکردی پیشگیری‌محور برای کاهش خطر بلایا اتخاذ کنند. تا به امروز، ۱۲۵ کشور توسعه چنین استراتژی هایی را گزارش کرده‌اند.

این گزارش همچنین، نمونه‌های موفقی از این راهبردهای اتخاذی کشورها را ارائه می‌کند که کشورهای دیگر می‌توانند از آنها بیاموزند، مانند قانون کاستاریکا که به همه موسسات اجازه می‌دهد بودجه‌هایی را برای پیشگیری و واکنش اضطراری تخصیص دهند و یا صندوق آمادگی برای بلایای استرالیا سرمایه‌گذاری سالانه ۲۰۰ میلیون دلاری در سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ در پیشگیری از بلایا و اقدامات ابتکاری تاب آور انجام می دهد و یا قوانین مرتبط با فجایع طبیعی باربادوس که امکان توقف فوری بدهی را در صورت تاثیر اقتصادی ناشی از فاجعه فراهم می کند.

آمادگی در برابر بلایا نیز پیشرفت کرده و اکنون در نجات جان افراد موثرتر است. این امر از طریق کاهش مرگ و میر ناشی از بلایا (بدون تاثیر کرونا) از ۷۷/۱ در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر جمعیت جهان در دهه ۲۰۱۴-۲۰۰۵ به ۸۴/۰ در دهه ۲۰۲۱-۲۰۱۲ منعکس شده است. در نتیجه می‌توان استنباط کرد جهان امن‌تر دست یافتنی است به شرطی که کشورها، قانون‌سازها و بخش‌های کلیدی که زندگی ما به آنها وابسته است، منابع را برای درک و کاهش خطرات سرمایه‌گذاری کنند.

توصیه های کلیدی این گزارش عبارتند از :

الزام مشارکت تمامی بخش‌های دولت - از امور مالی و برنامه‌ریزی گرفته تا کشاورزی و انرژی – باید هزینه‌های واقعی خطرات بلایای طبیعی را به حساب آورده و با دور شدن از قرار دادن مسولیت مواجه با بحران بر روی یک نهاد خاص، برای پیشگیری ایجاد انگیزه کنند.

انعطاف‌پذیری ارزش در سیستم مالی جهانی، از جمله اینکه تنها بر روی برنامه های کوتاه مدت تاکید نشود که در آنها از خطرات فجایع طبیعی در سرمایه‌گذاری غفلت می‌شود.

تضمین حقوق همه مردم برای دسترسی به اطلاعات موجود در مورد خطرات بلایا و مشارکت عمومی در تصمیم گیری. در این راستا، توانمندسازی زنان، افراد معلول و افراد بومی برای مقابله با زمینه جهانی تعمیق نابرابری‌ها و محدود کردن فضای مدنی، که باعث افزایش آسیب پذیری و نیازهای بشردوستانه می شود، حیاتی است. باید توجه داشت که پیشگیری از بلایا یک مسئولیت و حق مشترک است.

_____________________________

منبع:

https://www.smartcitiesworld.net/climate-action/why-disaster-risk-reduction-efforts-are-failing-8823