راهکارهای خورشیدی پیشگام در شهرها

شهریار تبریز/مهراب محرابی‌نیا: سهم ساختمان‌ها نسبت به مصرف انرژی جهان، اعم از مسکونی و تجاری، به طور پیوسته در حال افزایش است. امروزه حدود ۴۰ درصد انرژی توسط ساختمانها مصرف می‌شود. در نتیجه، تحقق ساختمانهای با انرژی صفر خالص از اولویتهای اصلی برنامه‌ریزان شهری محسوب می‌شود.

سلولهای خورشیدی یکی از این منابع انرژی است که به روش فتوولتاییک نور خورشید را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. در واقع فتوولتاییک ابزار تولید مستقیم انرژی از نور خورشید بدون آسیب رساندن به محیط زیست، ایجاد آلودگی و نگرانی از بابت تامین انرژی ساختمانها در آینده تلقی می گردد.   طرفداران و علاقه‌مندان پنل‌های خورشیدی درصدد استفاده از تمامی راه‌ها برای تبدیل هرسطح ساختمان به منبع انرژی هستند.

فوتوولتاییکهای ترکیب شده با ساختمان‌ها مصالحی هستند که بجای مواد معمولی و سنتی استفاده شده و در پوشش بخش‌هایی از ساختمان مانند پشت بام، پنجره ها، سردر و نمای سازه، به عنوان سلول خورشیدی نیز به کار می‌روند. این نوع سلولهای ترکیبی به طور فزاینده‌ای در سازه‌های جدید به کار گرفته می‌شوند چرا که به علت ماندگاری بسیار خوب می‌توانند هزینه مصرف‌شده برای مصالح ساختمانی را کاهش دهند.

انرژی خورشیدی پتانسیل زیادی برای تامین انرژی محلی، مقرون به‌صرفه و تجدیدپذیر دارد که می‌تواند در خانه‌ها، کسب و کارها، مدارس و بیمارستان‌های ما مورد استفاده قرار گیرد. با تسریع تغییرات اقلیمی، شهرهای اروپا به طور فزاینده‌ای انرژی خورشیدی را به عنوان ابزاری موثر برای اولویت دادن به اقدامات اقلیمی و حمایت از مردم برای دسترسی به یک سیستم انرژی پاک و غیر متمرکز می‌شناسند.

از آنجا که قیمت فناوری خورشیدی روند کاهشی به خود گرفته است، رهبران شهرها توسعه پروژه های خورشیدی نوآورانه آنهم در مقیاس بزرگ را مدیریت می‌کنند که این امر به کاهش قبوض انرژی محلی کمک کرده و از تغییرات سریع شهری به بی طرفی اقلیمی حمایت می‌کند.

نمونه‌های زیادی از پروژه‌های پیشگام در سراسر اروپا وجود دارند که در آن شهرها و بخش انرژی برای نصب پنل‌های خورشیدی فتوولتائیک (PV)و بهبود مستمر پنل‌های خورشیدی مشارکت دارند. این نمونه‌ها شامل پروژه‌هایی هستند که با تعبیه پنل‌های خورشیدی برای تامین انرژی ساختمان‌های عمومی و صنعتی از انرژی خورشیدی  استفاده می‌کنند.

پشت بام‌ها - گسترش کاربرد پنل‌های خورشیدی در شهرها

بسیاری از این نمونه‌ها در رویداد جانبی شهرهای خورشیدی در جریان اجلاس اخیر شهری بروکسل، که در آن چندین پروژه بزرگ خورشیدی، از جمله پروژه‌های نوآورانه که اعضای شبکه شهرهای اروپا(Eurocities) به نمایش گذاشته شده بودند، ارائه شدند. آنها همچنین نحوه بکارگیری راهکارهای فنی را برای غلبه بر چالش های محلی در پروژه‌ها را توضیح دادند.

آندره سوبچاک، دبیرکل شبکه شهرهای اروپا در این ارتباط گفت: «شهرها با چالش‌های مهم و البته فرصت‌های بزرگی روبرو هستند. آنها ۸۰ درصد انرژی اروپا را مصرف می‌کنند و بخش عمده‌ای از گازهای گلخانه ای این قاره را منتشر می‌کنند. با این حال، شهرها اغلب نقش‌آفرینان اقلیمی پیشرو در اروپا هستند و جاه‌طلبی‌های بیشتری نسبت به دولت‌های ملی خود دارند".

در این زمینه، انرژی خورشیدی می‌تواند نقش مهمی را با ارائه راهکارهای پایدار برای شهرها و جوامع ایفا کند. تسریع استفاده از انرژی خورشیدی در شهرهای ما کمک شایانی به منظور دستیابی به اهداف خنثی اقلیمی اروپا و اهداف استقلال انرژی خواهد کرد.

الگو های پیشرو - شهرها به خوبی می‌درخشند

یکی از راهکارهای نوآورانه انرژی خورشیدی که در رویداد جانبی شهرهای خورشیدی ارائه شده است مربوط به شهر مارسی است، بطوریکه این شهر  در فهرست  شهرهای اقلیم-خنثی در اتحادیه اروپا انتخاب شده است. مارسی به عنوان شهر مدیترانه‌ای که به ویژه در برابر اثرات تغییرات اقلیمی آسیب پذیر است، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را در اولویت قرار داده است. در مجموع، ۶۱ پشت‌بام ساختمان وابسته به شهرداری در حال حاضر به پنل های خورشیدی مجهز شده اند و ۶۰ پشت بام دیگر نیز به زودی تجهیز می‌شوند. علاوه بر این، مارسی دارای یکی از بزرگترین نیروگاه‌های خورشیدی در فرانسه است.

در مواجهه با چالش‌های توسعه انرژی خورشیدی، مارسی همچنین اولین مدرسه خورشیدی فرانسوی را افتتاح کرده است که جوانان را هم در زمینه‌های فنی و هم انسانی در مشاغل ایجاد شده در حوزه خورشیدی آموزش می‌دهد.

برنامه آموزشی مدرسه به جوانان این فرصت را می‌دهد که به برق‌کار خبره، دارای مدرک لیسانس حرفه‌ای در تعمیر و نگهداری و بهره‌وری انرژی، و نصب‌کننده پنل‌های خورشیدی فتوولتائیک و حرارتی تبدیل شوند. این مدارک در دنیای حرفه ای و تمام کشورها به رسمیت شناخته می‌شوند.

کاترین لورانسون، مشاور انتقال زیست محیطی در شهر مارسی، گفت: «با وجود داشتن نور خورشید زیاد، مارسی در زمینه نوآوری خورشیدی کمی عقب مانده است. به همین دلیل است که ما یک طرح خورشیدی را با هدف استفاده بیشتر از منابع طبیعی خورشیدی و دریایی، ایجاد جوامع محلی انرژی خودکفا و مبارزه با فقر انرژی ایجاد کرده‌ایم. » او ادامه داد: بخش کلیدی این نوآوری مدرسه خورشیدی است که سال گذشته افتتاح کردیم. هدف آن آموزش جوانان از سن ۱۵ سالگی در حرفه‌های خورشیدی است. پس از احراز صلاحیت، آنها فوراً در مشاغلی دراین حوزه مشغول خواهند شد، زیرا ما قراردادهایی را با مشاغل خورشیدی در منطقه بسته‌ایم. "

ماشا اسمیرنوا، رئیس اداره مدیریت شهری پایدار شبکه شهرهای اروپا، با تاکید بر اهمیت آموزش ارائه شده در مارسی، گفت: «اهداف انرژی‌های تجدیدپذیر اتحادیه اروپا بدون تقویت اساسی در آموزش و مهارت محقق نخواهند شد. شهرها می‌توانند نقش محوری به عنوان قطبی برای ترویج مهارت های سبز و شکل دادن به بازارهای کار فراگیر ایفا کنند.

سرمایه‌گذاری در ظرفیت‌های انسانی و توسعه مهارت‌ها برای موفقیت در تبدیل شدن به بی‌طرفی اقلیمی حیاتی خواهد بود و مشارکت‌های موثر بین شهرها، صنعت و موسسات آموزشی می‌تواند به طور موثر در جهت رسیدن به این هدف کمک کند.

یکی دیگر از پروژه‌های نوآورانه در شهرداری کاسکایس در پرتغال در حال انجام است، جایی که شرکت گرین ولت تولیدکننده مستقل برق یک طرح به اشتراک گذاری انرژی را از طریق مشارکت با یک موسسه اجتماعی به نام سانتا کاسا دا میسریکوردیا د کاسکایس (SCMC) که یک مهد کودک را اداره می کند، معرفی کرده است.

شرکت گرین‌ولت پنل‌های خورشیدی را بر روی پشت بام مهدکودک نصب کرده است که بیش از ۵۰ درصد برق مصرفی روزانه ساختمان را پوشش می‌دهد. انرژی مازاد تولیدشده در تعطیلات آخر هفته یا تعطیلات نیز به صورت رایگان با حداکثر ۶۰ خانوار محلی که با فقر انرژی مواجه هستند به اشتراک گذاشته می‌شود.

سوفیا باربوسا، مدیر امور نظارتی گرین ولت، گفت: «این یک پروژه ساده و قابل فهم بوده است که هیچ کاغذ بازی اداری را درگیر نکرده است، و در عین حال گرین‌ولت بازگشت سرمایه خود را نیز دریافت کرده است. وی همچنین اظهار کرد:" ما معتقدیم این نوع پروژه نمونه بسیار خوبی است که شهرداری‌های دیگر می‌توانند بدون سرمایه‌گذاری بودجه عمومی خود از آن استفاده کنند".

تغییر با همکاری مردم

رویداد شهرهای خورشیدی علاوه بر ارائه اقدامات توسط شهرها، شامل پروژه‌هایی بود که توسط شهرها برای توانمندسازی مردم و شرکت‌های محلی برای استفاده از راهکارهای خورشیدی خود توسعه داده شدند.

یکی از این شهرها شهر بولونیا در ایتالیا است که نصب انرژی خورشیدی را جزء سیاست ها و مقررات شهرسازی خود قرار داده است. این شهر کارگروهی را تشکیل داده است که هدف آن تسهیل ادغام پنل‌های خورشیدی در خانه‌ها و ساختمان‌های عمومی است و در عین حال این کار گروه  اطمینان می‌دهد  که دیدگاه‌های مردم محلی نیزدر نظر گرفته می‌شود و همچنین به معماری تاریخی شهر احترام گذاشته می‌شود.

آنا لیزا بونی، معاون شهردار بولونیا، در این زمینه گفت: «در گذشته، بولونیا از نظربکارگیری پنل‌های خورشیدی در رده بسیار پایین بود. "به عنوان بخشی از هدف ما برای تبدیل شدن به یک شهر بی‌طرف اقلیمی، یکی از پروژه‌های بزرگ ما تمرکز بر مطمئن شدن از این نکته است که مقررات ما در مورد برنامه‌ریزی شهری زمینه بیشتری را برای شهروندان و کسب‌وکارها فراهم می‌کند تا صفحات خورشیدی را در ساختمان‌های خود نصب کنند. این کار از طریق گفتگوهای منظم با مهندسان، بخش انرژی محلی و عموم مردم انجام شده است".

وی در بخش دیگری از سخنانش می‌گوید:"هدف ما یافتن یک زمینه مشترک برای ایجاد تعادل بین حفاظت از معماری و چشم‌انداز محلی‌مان است و در عین حال همچنان به پذیرش فناوری‌های جدید که منعکس‌کننده اهداف خنثی اقلیمی ما هستند، ادامه می‌دهیم. "

پروژه دیگری تحت رهبری مردم در شهرداری کریژوتسی در کرواسی در حال انجام است، جایی که جامعه محلی گرد هم آمده اند تا درتامین مالی پروژه های خورشیدی خود مشارکت کنند. در سال ۲۰۱۸، مدیریت محلی کریژوچی یک پروژه سرمایه‌گذاری جمعی را آغاز کرد که به مردم محلی فرصت سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر را با هدف نصب فوتوولتاییکهای خورشیدی در پشت بام‌های مرکز توسعه محلی و پارک فناوری ارائه کرد.

این کمپین به رهبری شرکت انرژی سبز ZEZ، تنها در ۱۰ روز موفق شد کل پول مورد نیاز را جمع‌آوری کند و مبلغ نهایی چهار برابر بیشتر از مبلغ مورد نظر بود. این پروژه آنقدر موفق بود که کریژوچی اکنون شرکت تعاونی انرژی خود را به نام KLIK تاسیس کرده است.

______________________________

منبع:

https://eurocities.eu/latest/pioneering-solar-solutions-in-cities/