شهریار تبریز/مهراب محرابی‌نیا: یکی از راه‌هایی که می‌توان اطمینان حاصل کرد که زیرساختهای شهری موجود بتوانند از عهده این جمعیت تازه اضافه‌شده برآیند توسعه ابزار آنهم به صورت موثر برای بهبود ظرفیت شهرها است. هوشمندسازی شهرها در جهت تسهیل زندگی شهری راهکاری ایده‌آل برای نیل به این هدف مهم به شمار می‌آید.
رویکرد شهر هوشمند آمستردام
آمستردام، پایتخت هلند، یکی از اولین پذیرندگان مفهوم شهر هوشمند در اروپا بود. به دنبال یک استراتژی جامع برای هوشمندشدن که در سال ۲۰۰۹ راه اندازی شد، این شهر به یکی از شهرهای هوشمند پیشرو در اروپا تبدیل شد و در سال ۲۰۱۶ توسط کمیسیون اروپا به عنوان پایتخت نوآوری اروپا معرفی شد. امروزه این شهر یکی از شهرهای هوشمند پیشرو در اروپا است.
در تلاش برای زندگی شهری پایدار، آمستردام به عنوان یکی از بهترین شهرهای جهان از منظر تکنولوژی بالا در جهان ظاهر شده است. این شهر با تلفیق راهکارهای پیشرفته، تقویت همکاری بین‌بخشی و اولویت‌دادن به مشارکت شهروندان، نمونه‌ای الهام‌بخش برای شهرهای هوشمند در سراسر جهان است.
رویکردهای کلی‌نگر با الگوبرداری از مدل کوآدراپل هلیکس (مارپیچ چهارگانه) دولت، دانشگاه و موسسات تحقیقاتی، صنعت و شهروندان کلید ایجاد یک شهر واقعا هوشمند هستند. آمستردام خیلی زود به این واقعیت پی برد و روشی جز به کل بر اساس رشد هوشمند، استارت‌آپ‌ها، برخورداری اجتماعی و کیفیت زندگی اتخاذ کرد. رویکرد شهر همه زمینه‌های کاری مرتبط با شهرداری را در بر می‌گیرد که می‌توان آن را در شاخص‌های اقتصاد هوشمند، محیط هوشمند، دولت هوشمند، زندگی هوشمند، جابجایی هوشمند و افراد هوشمند خلاصه کرد.
مزایای دولت باز و داده‌های باز برای تسریع پیشرفت به سمت یک شهر هوشمند شناخته شده هستند و همچنین توسط مرکز تحقیقات شهر هوشمند "”bee smart city مورد بررسی قرار گرفته‌اند. پس از تهیه لیست کامل از سوابق محلی بیش از ۳۰ منطقه شهری، پروژه داده شهر آمستردام مطرح شد: یک پایگاه داده باز شامل داده‌های توپوگرافی و آدرس، اطلاعات ارزش زمین و مالکیت، داده های مراقبت‌های بهداشتی، داده‌های ترافیک و موارد دیگر.
اما داده‌های شهر به تنهایی کافی نیست. همکاری با سایر موسسات دولتی و خصوصی و همچنین مشارکت شهروندان برای رسیدن به موفقیت بسیار مهم است. بنابراین این شهر با پلتفرم شهر هوشمند آمستردام به عنوان یک بازیگر اصلی بین بخشی برای پیشرفت شهر ظاهر شد. برای دستیابی به حکمرانی قوی، مدیر ارشد فناوری آمستردام به عنوان رهبر پروژه منصوب شد.
پلتفرم شهر هوشمند آمستردام - تسهیل همکاری هوشمند
پلتفرم آنلاین شهر هوشمند آمستردام در مرکز رویکرد استراتژیک شهر قرار دارد که با مشارکت سازمان یافته از ۱۲ شریک دولتی، خصوصی و دانشگاهی/تحقیقاتی، به عنوان یک انجمن متمرکز برای ارتباط و هماهنگی ایده‌ها و پروژه‌های شهر هوشمند عمل می‌کند: نوعی بازار که در آن می‌توان ایده‌ها و مبتکران پروژه‌ها را با همکاران اجراکننده هماهنگ کرد. این همکاران می‌توانند شرکت‌ها، استارت‌آپ‌ها، سازمان‌های دولتی، دانشگاه‌ها، موسسات تحقیقاتی یا شهروندان خصوصی باشند.
به عبارت دیگر، این پلتفرم امکان همکاری هوشمند را فراهم می‌کند. شهر هوشمند آمستردام تایید ایده‌ها و تبدیل آنها به پروژه‌ها را تسهیل می‌کند. هنگامی که یک پروژه در طی یک آزمایش اولیه در مقیاس کوچک موفق و موثر است، به یک منطقه بزرگتر گسترش می‌یابد یا از نظر عملکرد ارتقا می‌یابد.
این پلتفرم ایده‌ها، پروژه‌ها و راهکارها را در شش حوزه اصلی گروه‌بندی می‌کند:
- زیرساخت و فناوری
- انرژی، آب و زباله
- جابجایی و تحرک
- شهری با اقتصاد چرخشی
- حکمرانی و آموزش
- شهروندان و زندگی
تا کنون، این پلتفرم آنلاین نزدیک به ۴۰۰۰ عضو فعال، با ۲۴۰ پروژه در مراحل مختلف توسعه، آزمایش یا اجرای گسترده برای بهبود مستمر زیست‌پذیری و رفاه اقتصادی آمستردام دارد.
اکوسیستم راهکارهای شهر هوشمند آمستردام
یک ذهنیت مشارکتی همراه با مقررات دولتی مطلوب روحیه کارآفرینی را تسهیل کرده است که تعداد زیادی از ذینفعان را در داخل و خارج از شهر درگیر کرده است. چنین تعامل گسترده و شبکه‌های پشتیبانی قوی، زمینه قوی را برای اجرای آزمایشی ایده‌ها و پروژه‌های نوآورانه فراهم می‌کند و در نهایت به شکل‌گیری یک اکوسیستم کامل از راهکارهای شهر هوشمند منجر شده است.
پروژه‌های فعال در کنار چهل و هفت پروژه تکمیل شده در پلتفرم شهر هوشمند آمستردام به نمایش گذاشته می‌شوند، بطوریکه سایر شهرداری‌ها می‌توانند از رویکرد شهر هوشمند آمستردام و راهکارهایی که منجر به توسعه این شهر شده اند تجارب زیادی بیاموزند.
بکارگیری ابتکارات
ساختمان‌های هوشمند The Edge در آمستردام از نمونه‌های پیشگام ساختمان‌های هوشمند محسوب می‌شود که از هوشمندترین و سبزترین ساختمان‌های جهان و دارای بالاترین امتیاز پایداری برابر با ۹۸.۴ درصد است. با وجود حدود ۲۸ هزار حسگر مجهز در داخل، هر فردی که در داخل ساختمان قرار دارد می‌تواند از طریق یک برنامه تلفن همراه به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی داشته باشد.
پروژه شهر هوشمند آمستردام در خط مقدم انقلاب انرژی قرار دارد. شبکه‌های هوشمند امر توزیع، مصرف و تولید کارآمد انرژی در این شهر را تسهیل می کنند. این شبکه‌ها به‌عنوان یک «نیروگاه مجازی» عمل می‌کنند و به خانوارها اجازه می‌دهند انرژی مازاد تولید شده از پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و نیروگاه‌های زیست‌توده خود را برای کسب سود به شهر بفروشند. کنتورهای هوشمند و سیستم‌های پایش آنی انرژی، شهروندان را قادر می‌سازد تا بر مصرف انرژی خود نظارت و مدیریت کنند.
برای اولین بار در جهان، آزمایشگاه زنده اینترنت اشیا (IoT) نتیجه همکاری چندین شرکت است که شبکه iBeacon را در امتداد ۳۴۰۰ متری شهر ایجاد کردند. Beacon هااز فناوری شبکه LPWA به نام لایه ارتباطی LoRaWan (شبکه‌ای با طیف گسترده از منطقه وسیع) بهره می گیرند تا بسته‌های کوچکی از داده‌ها را با استفاده از سیگنال‌های رادیویی فرکانس‌پایین در فواصل ۳ کیلومتری انتقال دهند. بنابراین، داده‌های بیکن‌ها توسط کاربران به ابر ارسال می‌شوند، که می‌توانند با استفاده از دستگاه‌های دارای بلوتوث به آن دسترسی داشته باشند و از آن برای توسعه برنامه‌های جدید شهر هوشمند استفاده کنند.
مشارکت بیشتر وارتباط ذینفعان با همدیگر به شکل‌گیری ابتکاراتی مانند استارت‌آپ آمستردام منجر شد، پورتال شهری که استارت‌آپ‌ها را با ابزارها، استعدادها و همچنین افزایش همکاری برای تقویت اقتصاد آمستردام و همچنین اکوسیستم استارت‌آپی شهر متصل می‌کند. هدف عمده اجرای چندین پروژه که در این پلتفرم توضیح داده شده است تشویق شهروندان به منظور ایفای نقش فعال‌تر در توسعه راهکارهای هوشمند برای شهرهای آنها هستند. دو نمونه از این قبیل پروژه ها عبارتند از آزمایشگاه شهروندان هوشمند آمستردام که به دنبال مشارکت مردم در بحث های علمی و نظارت بر محیط آنها است، و دیگری آزمایشگاه کودکان هوشمند است که به کودکان کمک می‌کند تا از نرم‌افزار و سخت‌افزار منبع باز استفاده کرده، سیستم‌های نظارتی خود را بسازند و با تجهیز کودکان شدن به یک منبع مرکزی به آینده شهر کمک کنند. حتی به بازدیدکنندگان کوتاه‌مدت شهر این امکان را فراهم می‌سازد تا مهارت‌های حل مسئله خود را با بازی وارسازی چالش‌های پیچیده شهری تقویت کنند.
ابتکارات اجتماعی
برنامه کاربردی رایگان Buur برای گوشی‌های هوشمند به عنوان یک پلتفرم در مقیاس کوچکتر برای همکاری عمل می‌کند و با ایجاد ارتباط با همسایگان و ترغیب آنها به ایفای نقش فعال در ایمنی و پایداری محله خود، روحیه همکاری بین افراد جامعه را افزایش می‌دهد. این کار یک نقطه تبادل را فراهم می‌کند که در آن شهروندان می‌توانند برای انجام یک کار روزمره از افرادی که مستقیماً در اطرافشان زندگی می‌کنند و می‌دانند چگونه با آنها ارتباط برقرار کنند کمک بخواهند. اپلیکیشن دیگری با نام Urby، پیشنهادات خودکار را برای رویدادها و فعالیت‌های محلی بر اساس مکان و علایق کاربران ارائه می‌دهد.
ابتکارات جابجایی
یک سوم تمامی رانندگان یک شهر در هر زمان معین در جستجوی محل پارکی هستند که این امر منجر به ترافیک شهری می‌شود. بنابراین کمک به مردم برای یافتن سریعتر فضای پارک خودرو به کاهش صدا، ازدحام، مصرف سوخت و آلودگی شهر و همچنین کاهش استرس راننده می‌انجامد. همچنین می‌توان از این طریق درآمد پارکینگ‌ها را افزایش داد و در عین حال نیاز به هزینه‌های کنترل دستی پارکینگ را کاهش داد. با در نظر گرفتن این موضوع، هدف جریان هوشمند مدیریت ترافیک هوشمند است، یک پلت فرم مبتنی بر ابر اینترنت اشیا که حسگرها را در سراسر آمستردام مدیریت و نظارت می‌کند تا جریان ترافیک و در دسترس‌بودن پارکینگ را گزارش دهد. پروژه آزمایشی پلت فرم پارکینگ هوشمند منجر به کاهش ۴۳ درصدی در میانگین زمان لازم برای یافتن محل پارک شد. این پلتفرم همچنین به هزینه‌های پارکینگ توجه می‌کند و به رانندگان کمک می‌کند تا با مشخص‌کردن ارزان‌ترین گزینه‌ها در منطقه مورد نظر، انتخاب‌ها و تصمیم‌های هوشمندانه‌تری داشته باشند.
پروژه دیگری که به دنبال کاهش ترافیک شهر هوشمند است، Toogeth است، اپلیکیشنی که اشتراک‌گذاری خودرو را با هماهنگ کردن مسافران با رانندگان بر اساس موقعیت شغلی و ساعات کاری آنها تسهیل می‌کند. هدف این پروژه حذف کامل ۲۵۰۰۰ خودرو از خیابانها است که این امر منجر به کاهش دائمی آلودگی و مصرف سوخت و همچنین صرفه‌جویی در هزینه‌های سفر می‌شود. این برنامه کاربردی همچنین اختصاص فضاهای شهری ارزشمند به پارکینگ را کاهش می‌دهد. این استارت‌آپ رای عموم را برای تبدیل شدن به یکی از برندگان جایزه نوآوران لاهه ۲۰۱۷ کسب کرد.
ابتکارات شهر با اقتصاد چرخشی
اقتصادچرخشی رویکردی سیستمی برای توسعه اقتصادی است که به نفع کسب و کار، جامعه و محیط زیست طراحی شده است. برخلاف مدل خطی «بگیر، بساز، زباله»، اقتصاد چرخشی با طراحی احیاکننده است و هدف آن جداکردن تدریجی رشد از مصرف منابع محدود است. اقتصاد چرخشی سعی می‌کند هیچ چیز را دور نریزد. در این مدل، منابع تا آنجا که ممکن است مجدداً مورد استفاده قرار می‌گیرند. تبدیل به اقتصاد دایره‌ای همچنین پتانسیل ایجاد شغل در مقیاس بزرگ را دارد. با این حال، برای دستیابی به این نوع اقتصاد، طراحی مجدد عمده محصولات و خدمات ضروری است.
بنابراین، اولین گام برای تبدیل‌شدن به یک اقتصاد دایره‌ای، شناسایی فرصت‌ها و تاثیرگذاری است. اسکن شهر آمستردام با اقتصاد دایره‌ای دقیقاً این کار را انجام داد: این کار مناطقی را که به احتمال زیاد پیشرفت قابل توجهی در جهت تبدیل به یک سیستم دایره‌ای نشان می‌دهند مشخص کرد. این اسکن محرک‌های بالقوه به سمت این انتقال و همچنین تاثیر تغییرات لازم در سیستم‌ها و فرآیندهای شهر را بررسی کرد. این مطالعه تکمیل یافته که به نوبه خود تا کنون در جهان بی نظیر است جریان‌های پسماند را شناسایی کرده است که برای جایگزینی با مدل‌های دایره‌ای مناسب هستند.
پروژه جداگانه‌ای که در حال حاضر یکی از جریان‌های پسماند آمستردام را به یک محصول مفید تبدیل می‌کند، Power to Protein است که پروتئین‌های خام را از فاضلاب گرفته و از آنها برای تولید پودر پروتئین استفاده می‌کند. این فرآیند به دی اکسید کربن نیاز دارد، در نتیجه یک محصول زائد را به یک منبع ارزشمند تبدیل می‌کند. فاز اولیه این پروژه مشخص کرد که ۳۶ درصد جمعیت شهر هوشمند می‌توانند از پروتئین تولید شده از یک تصفیه خانه تغذیه شوند.
بارت گورینسکی، مدیر عامل مرکز تحقیقات شهر هوشمند "”bee smart city، در این رابطه می‌گوید: وجه مشترک شهرهای تمامی هوشمند، توانایی همکاری و هم‌آفرینی برای تبدیل شهر به مکانی مناسبتر و بهتر برای زیست شهروندی است - آمستردام یک نمونه عالی است و ما خوشحالیم از راهکارهای‌های شهر هوشمند آمستردام در شبکه جهانی شهر هوشمند خود استفاده کنیم. "
____________________________
منبع:
https://www.beesmart.city/city-portraits/smart-city-portrait-amsterdam
نظرات