محل‌های ساخت و ساز با انتشار کربن‌صفر

شهریار تبریز/مهراب محرابی‌نیا: از جمله عواملی که در طی دهه‌های اخیر بر سرعت پیدایش پدیده تغییر اقلیم تاثیر گذاشته‌اند انتشار فزاینده گازهای گلخانه‌ای است. گازهای گلخانه‌ای در اثر فعالیت‌های انسانی به اتمسفر رها می‌شوند. این گازها با صعود به جو زمین مقدار زیادی از انرژی خورشد را در خود نگه داشته و با این کار منجر به گرم شدن کره زمین و هوای اطراف آن شده‌اند. البته مقدار اندکی از این گازها به طور طبیعی در جو زمین وجود دارد. دی اکسید کربن یک گاز گلخانه ای مهم به حساب می‌آید.

سوزاندن سوخت‌های بر اساس کربن، فعالیتهای صنعتی انسانها و آلودگیهای ناشی از این فعالیتها از زمان انقلاب صنعتی تا بحال، صنعتی‌شدن جوامع، رشد شهر نشینی، رشد جمعیت، تغییر سبک زندگی و... مقدار گازهای گلخانه‌ای را به طور غیر طبیعی افزایش داده و پدیده گرمایش جهانی را بوجود آورده است. این گاز همچنین یکی از عوامل عمده اسیدی‌شدن آب اقیانوسها می‌باشد، چون در آب حل می‌شود و اسید کربنیک ایجاد می‌کند. گرم‌شدن هوا نیز به کاهش میزان بارندگی، افزایش وقوع خشکسالی، افزایش مناطق بیابانی و تغییر در حجم منابع آب سطحی و زیرزمینی در کنار سایر پیامدها منجر شده است. از این رو، تغییرات اقلیمی جز در سایه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سطح ایمن قابل کنترل نمی‌باشد.

در جهت مواجهه با افزایش گازهای کربنی، اقدامات شهرها باید بر اساس تغییر سوخت مصرفی و الگوی رشد اقتصادی کم‌کربن و حتی کربن‌خنثی در نظر گرفته شود که در این راه، استفاده از منابع تجدیدپذیر می‌تواند کمک قابل توجهی داشته باشد. امروزه، شهرها و کشورهایی که در رابطه با تغییرات اقلیمی نگران هستند درصدد استفاده از برنامه‌ها و ابزارهایی برای تبدیل شهر های خود به شهرهای کربن‌خنثی یا همان به صفررساندن انتشار کربن در شهر ها می‌باشند.

آیا می‌دانستید که محل‌های ساخت و ساز بزرگترین عامل انتشار کربن در جهان است؟ تقریباً ۴۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای از بخش‌هایی مانند ساخت و ساز و بهره‌برداری از ساختمان‌ها حاصل می‌شود. این رقم ممکن است بسیار زیاد به نظر برسد، اما در عوض فرصت‌های زیادی نیز فراهم می‌آورد. کشورهای نوردیک از این فرصت برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در ساخت و ساز ساختمان بهره می‌گیرند.

به حداقل‌رساندن همه آلودگی‌ها در محل‌های ساخت و ساز

ایده اقتصاد چرخشی در بخش ساخت و ساز نیز صدق می‌کند. اقتصاد چرخشی یک سیستم اقتصادی مبتنی بر استفاده مجدد و بازسازی مواد برای ادامه تولید به روشی پایدار و سازگار با محیط زیست را توصیف می‌کند. صنعت ساخت و ساز جدا از ۲۳ درصد از انتشار جهانی دی اکسید کربن، دی اکسید نیتروژن و ذرات معلق در هوا را ایجاد می کند. ۵ درصد از این گازهای گلخانه‌ای به طور مستقیم به فعالیت در محل ساخت و ساز مربوط می‌شود. شهرهای آینده باید در نظر بگیرند که چگونه بخش ساخت و ساز خود را پایدارتر و دایره‌ای‌تر بسازند تا به هدف جاه‌طلبانه آب و هوایی خود دست یابند.

با نگاهی به ساخت و ساز، حمل و نقل و تولید مصالح ساخت و ساز بیشترین تاثیر را درآلودگی کسب و کارها دارند. طبق گفته C۴۰، شبکه جهانی شهرداران، حدود ۶۰ درصد از کل انتشارات در این بخش در این مرحله منتشر می‌شود. ژنراتورها با انتشارات دی اکسید کربن و آلودگی صوتی ازجمله آلاینده‌های دیگر هستند. علاوه بر این،  حمل و نقل وسایل نقلیه سنگین به محل ساخت و ساز با توجه به اینکه اکثر آنها با گازوئیل کار می‌کنند نیز به آلودگی کمک می‌کنند.

بنابراین، منطقی به نظر می‌آید که به چگونگی کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای قبل و در حین ساخت نگاهی بیاندازیم. کشورهای نوردیک راه را برای ساخت و ساز بدون آلایندگی هموار می‌کنند. این کشورها به دنبال ارائه پیشنهاداتی به عنوان مثال با الکتریکی‌کردن ابزارها و حمل ‌و نقل محل‌های ساخت ‌و ساز، به حداقل‌رساندن انتشارات مواد ساخت و ساز، تمرکز بر منابع انرژی هر عنصرو بهره‌مندی از باتری‌ها در جهت به‌ حداقل‌رساندن همه آلودگی‌ها در سایت‌های ساخت‌وساز هستند. در اسلو، هلسینکی و کپنهاگ، برخی از سایت‌های ساخت و ساز به جای موتورهای دیزلی سنتی، تجهیزات صرفاً الکتریکی را آزمایش می‌کنند که این کار در نهایت منجر به کاهش قابل توجه آلودگی صوتی در محیط کار می‌شود.

حرکت اسلو به سمت ماشین‌آلات الکتریکی

هدف ساخت و ساز کربن صفر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در محل ساخت و ساز و در عین حال به حداقل‌رساندن انتشار گازهای گلخانه‌ای در طی تولید و حمل و نقل مصالح ساخت و ساز است. استفاده از الوارهای محلی و تصفیه نشده نمونه خوبی از نحوه حرکت این شهر به سوی تحقق این امر به حساب می‌آید. البته باید اذعان کرد این روند برای هر نوع ساخت و ساز بکار نمی‌آید.

اولین اقدام در ایجاد سایت های ساخت و ساز با آلایندگی کمترمعمولاً تبادل منبع برق ابزارهای ساخت و ساز است. ابزارهای کوچکتر می‌توانند با باتری کار کنند که باید با استفاده از انرژی های تجدیدپذیر یا سبز شارژ شوند. ژنراتورهایی که بیشترین انتشار دی‌اکسید کربن را در کارگاه‌های ساخت و ساز ایجاد می‌کنند، می‌توانند با سیستم‌های باتری هوشمند جایگزین شوند که منجر به کاهش حداکثری انتشاردی اکسید کربن می‌شود.

ماشین‌آلات سنگین چالش بزرگی در رابطه با کاهش انتشار دی اکسید کربن به شمار می‌آیند چرا که باتری‌ها هنوز به اندازه کافی قوی نیستند که این وسایل نقلیه را کاملاً برقی کنند. در این بین، فن‌آوری‌های تولید سوخت زیستی مانند سوخت تجدیدپذیر بعنوان راهکار ارائه می شود. در اسلو، ساخت و ساز شهری به فن‌آوری سوخت زیستی نیاز دارد. هدف این شهر تبدیل شهر خود به شهر کربن‌خنثی (خنثی‌کردن انتشار کربن) است که تا سال ۲۰۲۵ میزان  انتشارات کربنی به کمترین مقدار ممکن برسد و از آنجایی که ساخت و ساز ۷ درصد از کل انتشار شهر را تشکیل می‌دهد، بخش کلیدی به شمار می‌آید. در این راستا، سوخت‌های زیستی پایدار اولین قدم به حساب می‌آیند. بنابراین، این شهر به دنبال گذار به فن‌آوریهای ساخت و ساز الکتریکی با آلایندگی صفر است.

اسلو با حمایت از توسعه وسایل نقلیه و ماشین‌آلات سنگین بدون کربن، توسعه زیرساخت‌های برق لازم، و تامین مالی یک سایت ساخت ‌و ساز برقی در حال پیشرفت است. از سال ۲۰۱۹، این شهر با سایت‌های ساخت و ساز شهری با آلایندگی صفر کار می‌کند. این امر الهام‌بخش بزرگترین شرکت ساخت و ساز نروژ، Veidekke، است که به سمت سوخت‌های زیستی و خرید ماشین آلات الکتریکی حرکت کند.

نیاز فوری به ماشین آلات سنگین و کربن خنثی

کربن‌زدایی صنعت ساخت و ساز نیازمند تلاش همه جانبه بخش های مختلف است. حتی زمانی که یک شهر یا توسعه‌دهنده پروژه موفق به اجرای یک محل ساخت‌وساز با آلایندگی صفر شود، این پرسش مبنی بر اینکه برق آن از کجا تامین می‌شود در ذهن می‌ماند. در نروژ، شبکه برق با ۹۸ درصد انرژی تجدیدپذیر کار می‌کند که بیشتر از انرژی آبی تامین می‌شود. این کار یک مزیت مهم برای استفاده از برق به جای گازوئیل در محل‌های ساخت و ساز اسلو به شمار می‌آید.

الکتریکی‌کردن سایت‌های ساخت و ساز چالش برانگیز است. وسایل نقلیه ساخت و ساز موجود که می‌توانند برقی شوند نیاز به سرمایه‌گذاری‌های اولیه بزرگ و تغییرات در زیرساخت برق دارند. بسیاری از شهرها برای سرمایه‌گذاری در این زمینه تردید دارند، حتی اگر سرمایه‌گذاری‌های آنها از نظر کاهش انتشارات کربنی به سرعت جواب دهد اما همچنین به سوخت‌های فسیلی وابسته هستند. حتی پروژه‌های آزمایشی انتشار صفر خالص در اسلو توانسته‌اند انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا ۹۹٪ کاهش دهند. تحقیق و توسعه بیشتر برای ماشین‌آلات سنگین کربن‌خنثی و همچنین زیرساخت‌های شارژ به فوریت مورد نیاز است.

ساخت و ساز پاک به عنوان بخشی از شهر هوشمند

زمانیکه که اراده جمعی و منابع مالی در کنار هم باشند، همانطور که در نروژ اتفاق می‌افتد، ممکن است انتشار گازهای گلخانه‌ای از محل‌های ساخت و ساز شهری به شدت کاهش یابد. در شهر هوشمند، دیجیتالی‌سازی سایت‌های ساخت و ساز به کاهش انتشار صفر خالص کمک می‌کند. با استفاده کارآمدتر از انرژی، کاهش ضایعات و فراهم‌کردن محیط کاری بهتر برای کارگران ساخت و ساز، این بخش می‌تواند هم افزایی برد-برد را فراهم کند.

حمایت عمومی یکی دیگر از استراتژی‌های مهم برای ساخت و سازهای بدون آلایندگی در شهرهای آینده است. با به اشتراک گذاشتن مزایایی مانند کاهش آلودگی صوتی و همچنین کاهش انتشار کمتر دی اکسید کربن، می‌توان شهروندان را در مورد اهمیت محل‌های ساخت و ساز بدون آلایندگی متقاعد کرد که به نوبه خود شرکت‌های ساخت و ساز را تشویق می‌کند که در این مسیر حرکت کنند.

انجمن ساخت و ساز پاک، که در آن اسلو به عنوان یک شهر پیشگام به شمار می‌آید، شهرها را گرد هم می‌آورد تا ساختمان‌ها و صنایع ساخت و ساز را درگیرکرده و آنها را به کار گیرند. این کار برای همه شهرها امکان‌پذیر است و هدف آن به اشتراک‌گذاری و انتقال دانش در مورد محل‌های ساخت و ساز با هدف دستیابی به انتشار صفر خالص برای شهرهای هوشمند و آینده‌نگر است.

_________________________

منبع:

https://www.beesmart.city/en/solutions/zero-emission-construction-sites