شهریار تبریز/رضا عالش‌زاده: با این حال، امروزه بسیاری از شهرهای سراسر جهان در عمل به علت سرعت سرسام آور مهاجرت به شهرها با چالشهای بزرگی در تحقق این وعده‌ها روبرو هستند. اما به راستی چه عواملی باعث می‌شوند که شهری بتواند موفق عمل کرده و زیست‌پذیر باشد؟
هیچ راه منحصر به فردی برای تعریف یا ارزیابی زیست‌پذیری یک شهر وجود ندارد. در واقع، هر شهر متشکل از مجموعه ای از ویژگی های منحصر به فرد از تاریخ، فرهنگ، جغرافیا و جمعیت آن گرفته تا نحوه اداره و مشکلات شهری آن است. بنابراین، بهبود قابلیت زندگی یک شهر مستلزم تلاش‌های هماهنگ از سوی ذینفعان متعدد از جمله مردم، دولت‌ها و کارشناسان است تا زمینه‌ها و چالش‌ها را شناسایی کرده و راه‌حل‌های مناسب ارائه کنند. با این حال به نظر می‌رسد پنج فاکتور زیر به نوعی در تمامی شهرهای زیست‌پذیر قابل رویت باشند:
بهبود سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی
اکثر شهرهای بزرگ امروزه مترادف با ترافیک و آلودگی زیاد هستند، به طوری که گره‌ها و زمان‌های طولانی‌تر رفت‌وآمد تاثیر مستقیمی بر رفاه ساکنان دارد. پایتخت کلمبیا، بوگوتا، نمونه‌ای از شهری است که نشان می دهد چگونه سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی می‌تواند شهر را قابل زندگی‌تر کند. این شهر یا سیستم حمل و نقل سریع اتوبوس (BRTS)، یک سیستم حمل و نقل با ظرفیت بالا در سال ۲۰۰۰ راه اندازی کرد و با بیش از ۱۵۰۰ اتوبوس که روزانه ۱۱۲ کیلومتر را طی می کنند، یک سیستم حمل و نقل مقرون‌به‌صرفه را برای فقیران شهر فراهم کرده است. این کار علاوه بر کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، پایه و اساس برای توسعه آتی این شهر فراهم آورد و البته مستقیماً منجر به کاهش نرخ جرم و جنایت در شهر شد.
سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری
سبک زندگی مدرن شهری اغلب بی تحرک است، جایی که افراد با فعالیت بدنی محدود و تعامل با فضای باز، بین خانه و محل کار خود در اتومبیل یا مترو رفت و آمد می‌کنند. در این شرایط، فضاهای شهری که پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری را تشویق می‌کنند، برای سلامت جسمی و اجتماعی افراد حیاتی می‌شوند. چنین فضاهایی فرصت هایی برای تفریح و تعامل اجتماعی نیز فراهم می کنند.
به عنوان مثال، کلکته، هند، برای افزایش قابلیت پیاده‌روی در قلب شهر از طریق پیاده‌روی میدان دالهوسی که ۵۵ مکان دیدنی شهر را به هم متصل می‌کند، سرمایه‌گذاری کرد. این مسیر پیاده‌روی به مردم اجازه می دهد تا ۲ از کیلومتر مربع از تاریخ استعماری شهر با پای پیاده بازدید کنند. توسعه رودخانه یارا در ملبورن استرالیا نمونه ای از مداخله طراحی شهری مشابه است. کرانه شمالی رودخانه که در اصل یک بخش به شدت نادیده گرفته شده و کم استفاده از شهر است، به گردشگاهی به طول چهار کیلومتر تبدیل شده است که فضاهای سبز باز را از طریق مرکز شهر برای عابران پیاده و دوچرخه سواران به هم متصل می‌کند.
ارتباط شهروندان با طبیعت
نواحی سرسبز محیط‌های شهری فضاهای بتونی را که بر شهرها تسلط پیدا کرده اند را تلطیف می‌کنند. برقراری ارتباط فعال با طبیعت، استرس را کاهش می دهد و به طور قابل توجهی رفاه و کیفیت زندگی افراد را افزایش می‌دهد.
در هانوفر، آلمان۶۵ که درصد از کل مساحت شهر را فضاهای سبز اشغال کرده‌اند، مکان‌های متعددی ایجاد شده است که در آن افراد می‌توانند قدم بزنند، پیک‌نیک کنند و از طبیعت لذت ببرند. یکی از آنها جنگل ایلن‌ریده است که در ۶۴۲ هکتار گسترش یافته و ریه سبز شهر و بزرگترین جنگل شهری اروپا است. علاوه بر این، رودخانه‌ها و کانال‌های هانوفر مرکزی برای فعالیت‌های دوستدار محیط‌زیست هستند و فرصت‌هایی را برای شرکت در گشت‌های شهری در حین قایق‌رانی یا پارویی فراهم می‌کنند.
ادغام فرهنگ در بافت شهرها
میراث معماری و فرهنگی یک شهر که اغلب از طریق شهرک‌های تاریخی، جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها، صنایع دستی، غذا و غیره نمایش داده می‌شود، مایه افتخار شهروندان آن است. یک شهر واقعاً قابل‌زندگی باید این سرزندگی را در بافت شهری و فضاهای عمومی خود منعکس کند چرا که برای تعامل با جوامع و تقویت حس تعلق حیاتی است.
شهرهای تیرانا در آلبانی و پاناجی در گوا، هند، اگرچه از نظر جغرافیایی با فواصل بسیار زیادی از هم جدا شده‌اند، وجوه مشترکی در قرار دادن فرهنگ خود از طریق جشنواره‌های فرهنگی منظم و در سطح شهر مانند جشنواره مردمی جیروکاستر و کارناوال گوا پیدا می‌کنند. فرهنگ این شهرها نیز در بافت شهری از طریق نقاشی‌های دیواری عمومی، ساختمان‌های رنگارنگ تداعی‌کننده فرهنگ بومی و در میادین عمومی نشان داده می‌شوند.
توسعه مناطقی با کاربری مختلط
امروزه بیشتر شهرها در سرتاسر جهان با کاربرهی های مستقلی برای یک زمین مشخص می‌شوند بر این اساس مکان های کار، زندگی و تفریح در نقاط کاملاً متفاوتی از شهر قرار دارند. در نتیجه، ساکنان باید با افزایش زمان رفت و آمد، ازدحام ترافیک، و آلودگی دست و پنجه نرم کنند. توسعه‌های کاربری مختلط راه‌حلی برای این مشکل چندگانه ارائه می‌کنند. مشخصه آنها محله‌های است که در آن دفاتر، مناطق خرید و تعدادی از گزینه‌های مسکن همگی در مجموعه‌ای نزدیک از ساختمان‌ها قرار دارند تا زندگی با درآمد مختلط را تشویق کنند. توسعه مناطق با کاربری مختلط اغلب توسط یک سیستم حمل و نقل عمومی قوی در فاصله قابل پیاده‌روی پشتیبانی می شود.
محله وارف در واشنگتن با احیای زمین‌های کم‌استفاده ساخته شده است، نمونه درخشانی از چنین محله هایی را ارائه می دهد. این منطقه واقع در سواحل رودخانه پوتوماک بوده، در فضای چند مایلی با کاربری مختلط توسعه یافته و شامل همه چیز از بازار ماهی تاریخی، ساختمان‌های مسکونی و اداری گرفته تا مغازه‌ها، هتل‌ها، رستوران‌ها، پارک‌ها، و اسکله‌های تفریحی و اقامتی است. و مکان های موسیقی این توسعه که در سال ۲۰۱۷ افتتاح شد، امروزه یکی از پر جنب و جوش ترین مکان های شهر است.
همانطور که از شواهد ارائه شده مشخص است شهرهای موفق در سطح جهان تلاش می کنند با انجام اقدامات بزرگ، قدمی به سمت زیست‌پذیرتر کردن خود بردارند و هر روز از سکون، نخوت، و استرس زندگی شهری بکاهند.
______________________________
منبع:
نظرات