شهریار تبریز/رضا عالش‌زاده : می‌توان گفت وجود زیرساخت عالی و فرنگ غالب دوچرخه‌سواری در این کشور، دوچرخه‌سواری را نه‌تنها به یک روش حمل‌ونقل، بلکه راهی برای زندگی بهتر تبدیل می‌کند. نوشته حاضر برخی از عوامل تاریخی، فرهنگی، سیاسی و محیطی که هلند را در وضعیت فعلی خود به‌عنوان یک رهبر جهانی در دوچرخه‌سواری قرار داده است، ردیابی می‌کند.
تاریخچه و پیشینه
رابطه عاشقانه هلندی‌ها با دوچرخه‌سواری در اواخر قرن ۱۹ آغاز شد، زمانی که اولین دوچرخه‌ها ظاهر شدند. کلوپ "تورینگ رویال هلند (ANWB)" که در سال ۱۸۸۳ تاسیس شد، در اوایل قرن بیستم نقش کلیدی در محبوبیت دوچرخه‌سواری به عنوان وسیله‌ای برای حمل‌ونقل روزمره داشت.
اما نقطه عطف علاقه‌مندی عمومی به دوچرخه در هلند به دنبال بحران نفت در سال ۱۹۷۳ که به تغییر در سیاست‌های حمل‌ونقل این کشورانجامید بود. قیمت بالای سوخت، مشکل فزاینده ترافیک و تقاضای زیاد برای روش‌های جایگزین حمل و نقل به شدت نیازمند راه‌حلی بود. شهرهای پراکنده با حمل و نقل مبتنی بر خودرو بر محیط مسلط بود. بنابراین، تصادفات جاده‌ای در جایی که اکثریت درگیر عابران پیاده و دوچرخه‌سواران بودند افزایش یافت. ازاین‌رو هم برای دولت و هم برای شهروندان روشن شد که نیاز شدیدی به سیستم حمل‌ونقل ایمن و مستمر وجود دارد.
در آمستردام، در سال ۱۹۷۱، خشم عمومی به دلیل مرگ یک دختربچه به دست یک ماشین بالا گرفت. این یک بحث ملی در مورد ایمنی جاده‌ها را به همراه داشت. این حادثه تعدادی از گروه‌های مدافع را وادار به شروع کمپینی‌هایی کرد که خیابان‌های امن‌تر و امکانات بهتری را برای دوچرخه‌سواران و عابران پیاده درخواست می‌کردند.
این فریاد عمومی، دولت هلند را بر آن داشت تا اولین سیاست همه‌جانبه دوچرخه را با تمرکز بر ایمنی شرکت‌کنندگان در ترافیک غیرموتوری تدوین کند. اولین اثرات این سیاست در مناطق شهری از طریق ایجاد مسیرهای دوچرخه‌سواری، مناطق آرام‌بخش برای عابر پیاده که مشخصه سیاست حمل‌ونقل هلند است، احساس شد.
توسعه زیرساخت
زیرساخت‌های مربوط به دوچرخه‌سواری یکی از کلیدهای اصلی موفقیت آنهاست. زیرساخت دوچرخه‌سواری در هلند شامل حدود ۳۵۰۰۰ کیلومتر شبکه مسیرهای دوچرخه سواری است. معمولاً این مسیرهای جدا شده از وسایل نقلیه موتوری، ایمنی و راحتی را برای دوچرخه‌سواران تضمین می کنند. در واقع، این یک زیرساخت کاملاً برنامه‌ریزی شده هر نوع نیازی را که ممکن است در بین دوچرخه‌سواران تازه کار گرفته تا حرفه‌ای‌ها و مسافران باتجربه ایجاد شود را در نظر می‌گیرد.
درنظرگرفتن مسیرهای مناسب دوچرخه‌سواری یکی از مهم‌ترین اولویت‌های طراحی شهری در هلند است. جاده‌های مسطح و به‌خوبی نگهداری شده، علائم واضح، و امکانات فراوان برای پارک دوچرخه، امکانات پارکینگ دوچرخه در ایستگاه‌های قطار، مغازه‌ها و فضاهای عمومی از جمله مهم‌ترین فاکتورهای مدنظر هستند. طراحی مسیر دوچرخه‌سواری نه‌تنها ایمنی، بلکه دسترسی را نیز با پیوندهایی به مناطق مسکونی، مدارس، محل‌های کار و امکانات تفریحی در نظر می‌گیرد.
علاوه بر این، هلندی‌ها دوچرخه‌سواری را در سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی ادغام کرده‌اند، به این معنی که هیچ مشکلی در تغییر از دوچرخه‌سواری به هر نوع حمل‌ونقل دیگری وجود ندارد. به‌عنوان‌مثال، قطارها در هلند برای قراردادن دوچرخه طراحی شده‌اند و به دوچرخه‌سواران این امکان را می‌دهند که به‌راحتی دوچرخه‌سواری را با وسایل حمل‌ونقل عمومی برای سفر ترکیب کنند. این رویکرد یکپارچه برای حمل‌ونقل به دوچرخه‌سوارانی که نیاز به سفر دورتر دارند، اجازه می‌دهد که این کار را به‌خوبی و ایمن انجام دهند.
نگرش فرهنگی به دوچرخه‌سواری
دوچرخه‌سواری به‌عنوان یک‌شکل عادی و قابل‌احترام حمل‌ونقل، عمیقاً در فرهنگ هلند جاافتاده است. درحالی‌که بیشتر کشورها دوچرخه‌سواری را به‌عنوان یک ورزش یا یک فعالیت تفریحی انجام می‌دهند، در هلند، این امر یک فعالیت غیر تفریحی و درعین‌حال روزانه است. چنین پذیرش عمومی فرهنگ دوچرخه‌سواری ریشه در سوابق تاریخی دارد که از طریق سیاست‌ها و حمایت‌های زیرساختی حاصل شده است.
در هلند افراد در هر سنی و از هر قشری را می‌توان در حال دوچرخه‌سواری دید. کودکان از سنین بسیار پایین دوچرخه‌سواری می‌آموزند و چنین آموزش‌هایی توسط دولت از طریق آموزش دوچرخه‌سواری ایمن در مدارس تسهیل می‌شود. موفقیت مذکور در مورد دوچرخه‌سواری در هلند تا حدی مرهون اراده سیاسی قوی همراه با چارچوب سیاست منسجم است. دولت‌های متوالی در طول دهه‌های متوالی متوجه شده‌اند که دوچرخه‌سواری چقدر برای سلامت عمومی، پایداری محیط‌زیست و تحرک شهری حیاتی است.
در طول چند دهه گذشته، سیاست افزایش دوچرخه‌سواری برای رفع چالش‌های موجود و جدید سازگار شده است. یک مثال خوب، اهداف بلندپروازانه کاهش انتشار کربن است که توسط دولت هلند دنبال می‌شود. دوچرخه‌سواری می‌تواند نقش اساسی در تلاش برای دستیابی به این اهداف داشته باشد. مشوق‌های مالیاتی برای مشاغلی که کارمندان را به دوچرخه‌سواری تشویق می‌کنند و سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در راه‌اندازی زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری، اقداماتی هستند که می‌توانند دوچرخه را به یک جایگزین واقعی برای رانندگی تبدیل کنند.
ملاحظات زیست‌محیطی
هلند به‌عنوان یک الگو عمل کرده و با افزایش آگاهی جهانی از تغییرات آب‌وهوا و تخریب محیط‌زیست، از زندگی شهری پایدار حمایت می‌کند. دوچرخه‌سواری از حمل‌ونقل بدون کربن، کاهش انتشار هوا و گازهای گلخانه‌ای در صورت حمایت پشتیبانی می‌کند. دولت هلند دریافته است که یک زیرساخت دوچرخه‌سواری برنامه‌ریزی‌شده به دستیابی به یک محیط سالم کمک می‌کند و بنابراین در ایجاد مناطق سبز و بهبود تنوع زیستی شهری سرمایه‌گذاری می‌کند.
البته تمرکز بر دوچرخه‌سواری نیز بخشی از تلاش گسترده‌تر برای بهبود زندگی در مراکز شهری است. دوچرخه‌سواری در یک شهر منحصربه‌فرد است؛ زیرا دوچرخه‌سواران چیزهایی را می‌بینند که رانندگان نمی‌بینند، مواردی مانند زیبایی طراحی شهری، علاقه به هنر عمومی، سرسبزی فضاها. تمرکز بر طراحی انسان‌محور یک تجربه شهری لذت‌بخش را فراهم می‌کند و باعث غرور ساکنان برای محله خود می‌شود.
حتی در هلند، حتی باوجود تمام این موفقیت‌های حیاتی، چالش‌ها همچنان بزرگ وجود دارند به دلیل رشد شهرنشینی، افزایش جمعیت و دوچرخه‌های برقی، تقاضاهای جدیدی در زیرساخت‌ها و ایمنی ایجاد شده است. ایمن ماندن دوچرخه‌سواری و در دسترس ماندن برای همه دسته‌های کاربران، به‌ویژه در مراکز شهری پرجمعیت، نیازمند سرمایه‌گذاری و نوآوری پایدار است.
علاوه بر این، هلند همچنین باید به اثرات زیست‌محیطی دوچرخه‌سواری، عمدتاً در تولید و مدیریت ضایعات دوچرخه، توجه لازم را داشته باشد. در حال حاضر تمرکز بر روی پایداری باید با بررسی کل چرخه عمر دوچرخه‌ها به‌طورکلی موردتوجه قرار گیرد.
منبع:
https://parametric-architecture.com/the-netherlands-cycling-utopia/
نظرات