حضرت زینب(س) اسطوره صبر

حضرت زینب (س) بانوی صبر و ایثار است که به خاطر استقامت و شجاعتش در واقعه کربلا و دفاع از حقانیت اهل‌بیت(ع) شهرت دارد، بانویی که در تمامی عمرش مصیبت دید، صبوری کرد و ایستاد. اسوه صبر و فداکاری حضرت زینب کبری با خطبه‌های غرایش بعد از واقعه عاشورا و شهادت برادرش امام حسین (ع) علیه ظلم قیام کرد و شجاعتش را در تاریخ ثبت کرد.

حضرت زینب (س) نمادی از قدرت، بصیرت و ایمان راسخ است که نقش بسزایی در تاریخ اسلام دارد که نه تنها به عنوان یک شخصیت تاریخی بلکه به عنوان یک الگوی اخلاقی و معنوی، به‌ویژه برای زنان مسلمان مورد احترام و تکریم است.

کارشناس مذهبی و عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز در گفت‌وگو با ایسنا ابتدا به عقلانیت و خردمندی حضرت زینب(س) که یکی از ابعاد شخصیتی ایشان بود اشاره کرد و گفت: حضرت زینب(س) در تصمیم‌گیرها و مسائل اجتماعی با حکمت، دوراندیشی و عقلانیت عمل می‌کردند به همین سبب ایشان به  «عقیله بنی هاشم» معروف شدند که امروزه الگویی است برای کسانی که قصد دارند در شرایط خاص و بحرانی با حکمت و دوراندیشی عمل کنند.

حجت الاسلام سعید علیزاده همچنین افزود: حضرت زینب(س) به «عالمه غیر معلمه» هم معروف بود به دلیل اینکه ایشان سرشار از علم و دانشی بودند که در مکتب امیرالمومنین پرورش یافته بود پس براثر عواملی همچون عبادت، شب زنده داری و بندگی، خداوند ایشان را عالمه می‌شمارد.

وی اضافه کرد: لقب «عالمه غیر معلمه» نشان‌دهنده دانش بالای حضرت زینب است، ایشان بدون اینکه به طور رسمی معلمی داشته باشند بر علم خود افزوده‌اند.

وی ادامه داد: عبادت و بندگی حضرت زینب (س) عادی و معمولی نبود، شب زنده داری ایشان ترک نمی‌شد و آنقدر خاضعانه و خاشعانه در عبادت خدا کوشیدند که به عنوان «عابده آل علی» شناخته می‌شوند.

استادیار دانشکده الهیات و علوم اسلامی دانشگاه تبریز تشریح کرد: «عقیله بنی هاشم»، «عالمه غیر معلمه» و «عابده آل علی» سه لقب به معنای این است که عبادت، علم و دانش ایشان در اختیار ولایت بود که ولایت‌مداری حضرت زینب (س) در تمامی مراحل زندگی، مخصوصا نهضت عاشورا زبانزد بود.

وی با بیان اینکه حضرت زینب(س) مدافع سرسخت ولایت بود، گفت: آن حضرت ولایت‌مداری را با دفاع از ولایت برادرش امام حسن مجتبی(ع) به عرصه ظهور رساند.

وی همچنین اضافه کرد: برجسته‌ترین نقش ولایت‌مداری حضرت زینب (س) در حفظ پیام امام حسین(ع) و تیمارداری بازماندگان حادثه عاشورا بود که ایشان با تمام وجود، عقل و جسم خود ولایت را پاس داشتند که امروز به عنوان الگوی ولایت‌مداری به شمار می‌آیند.

علیزاده عنوان کرد: حضرت زینب (س) از شجاعت و صبری برخوردار بودند که نماد استقامت بود، ایشان در مصائب کربلا به عنوان شجاع‌ترین شخص معروفی شد.

وی اذعان کرد: خداوند متعال حضرت زینب(س) را آفرید تا در کنار ولایت‌مداری امام حسین (ع) که با مجاهدت خود تمام هستی، اولاد و اصحاب خود را در راه دین فدا کرد، بایستد.

وی ویژگی‌ها و فضائل اخلاقی حضرت زینب(س) قابل شمارش ندانست و عنوان کرد: به اختصار می‌توان به برجسته‌ترین ویژگی‌های حضرت زینب (س) اشاره کرد، ایشان در مسائل مختلف با بصیرت و دوراندیشی عمل می‌کرد در حالی که انسان‌های عادی در شرایط بحرانی معمولا احساسات بر آن‌ها غلبه می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز به اسامی و القاب حضرت زینب (س) اشاره کرد و گفت: می‌توان به صدیقه صغرا بودن آن حضرت اشاره کرد که به قرینه صدیقه کبرا، مادر گرامیشان حضرت زهرا (س) به ایشان لقب داده بودند که نشان دهنده این است، حضرت زینب (س) تحت تربیت مادر گرامی خود در راستگویی و مطابقت عمل و گفتار، زبانزد بود.

وی مطرح کرد: در بحث عفت و حجاب حضرت زینب(س) الگویی بی‌همتایی بودند همچنین عفت و حجاب اهل کربلا را ایشان به عنوان اولین ارزش کربلایی، پاس می‌داشتند.

وی افزود: حتی در سخت‌ترین شرایط‌ها علاوه بر اینکه حجاب خود را حفظ می‌کردند بلکه سعی در حفظ حجاب اسرا داشتند تا آن شرایط سخت، موجب از بین رفتن حجاب و پوشش نشود.

وی با تاکید به اینکه حضرت زینب(س) پاسدار حجاب بود، گفت: برای بانوان فرهیخته و مجاهد اسلام هیچ ارزشی بالاتر از حجاب آن‌ها نخواهد بود.

علیزاده با اشاره به اینکه صبر و استقامت حضرت زینب(س) در تاریخ اسلام به عنوان فضیلت اخلاقی سرآمد زنان و مردان زمان خود بود، گفت: ایشان صبر بلایا و مصائب واقعه عاشورا را به جان خرید که هرکس بخواهد صبر زینبی داشته باشد، باید بر مشکلات و سختی‌های زندگی صبر و بردباری پیشه کند.

وی نقش اجتماعی حضرت زینب (س) را در رابطه با مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در هم آمیخته دانست، گفت: ایشان همه این عوامل را در تاریخ اسلام مجموعا عمل کردند.

وی عنوان کرد: حضرت زینب(س) به عنوان مدافع حق، معلم صبر، ایثار و فداکاری، مدیر جنگ و بحران از خود یک نقش وحدت و انسجام‌بخش همچنین آموزنده ارائه داد.

وی ادامه داد: بعد از واقعه کربلا حضرت زینب(س) با سخنرانی‌ها و خطبه‌هایی با مضمون پیام امام حسین(ع) در کوفه و شام به مردم منتقل و با اجتماع ارتباط برقرار می‌کرد.

وی تشریح کرد: حضرت زینب(س) با هنر ارتباط با مردم و اجتماع در قالب کلمات بسیار غنی و ادبیات بسیار نافذ که از امیرالمومنین(ع) به ارث برده بودند، توانستند یزید ملعون را به چالش بکشد و جامعه ناآگاه آن روزها را آگاه کنند تا عده‌ای را که به جنگ امام حسین(ع) آمده بودند، متوجه اشتباه خود شوند که این خطبه و سخنرانی شجاعانه حضرت زینب (س) در تحول اجتماعی آن عصر بسیار برجسته بود.

وی اظهار کرد: حضرت زینب(س) با مردم ارتباط برقرار می‌کرد تا به بیداری سیاسی آن‌ها کمک کند و علاوه بر این حضرت زینب کبری در اجتماع برای زنان مسلمان الگو بود و در عین حفظ حریم خانواده در عرصه‌های اجتماعی اعم از آگاهی زنان و مردان و بالا بردن سطح آگاهی‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مردم بسیار فعالیت داشت.

وی بیان کرد: حضرت زینب(س) نقش حیاتی، بی‌بدیل و چند جانبه‌ای را در واقعه کربلا ایفا کرد و با حفاظت از امام سجاد(ع) در مقابله ضربات و حملات بی‌امان دشمن در صحنه کربلا به ادامه امامت ائمه (ع)، دارای شخصیت تاثیرگذاری بود.

وی افزود: حضرت زینب (س) مسئولیت قافله کربلا را برعهده داشت و از هر نظری محافظ جان، روح و روان کودکان و زنان بود.

علیزاده تشریح کرد: حضرت زینب(س) پیام‌رسان نهضت عاشورا بود و با جهاد تبیین و افشاگری‌های ایشان در قالب خطبه‌های شجاعانه، کاخ یزید را بر سرش ویران کرد و با این خطبه‌ها نه تنها یاد شهدای کربلا را زنده نگهداشت بلکه با آگاهی و بصیرت‌بخشی هم دشمن را تحقیر کرد، هم نقش امام حسین (ع) و یارانش را در تاریخ و وقایع عاشورا تثبیت کرد و مداومت بخشید، همچنین انسان‌های بیشتری را آگاه کرد و از خود یک شخصیت انقلابی و فرهنگی برجسته ساخت.

وی اذعان کرد: حضرت زینب(س) همزمان با حکومت یزید و معاویه لعنت الله علیه زندگی می‌کرد که بعد از واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) یزید همچنان به ظلم‌های خود ادامه می‌داد اما حضرت زینب (س) هیچگاه در مقابل یزید ساکت نبود، سخنرانی و فعالیت‌هایی در کوفه و شام علیه ظلم و فساد حکومت انجام می‌داد و در مقابل یزید ملعون ایستادگی می‌کرد، بنابراین حضرت زینب کبری با اقدامات کوبنده خود یزید بن معاویه را رسوا و موجب انقراض و از بین رفتن این شجره خبیث شد.

وی مطرح کرد: حضرت زینب(س) بعد از دوران اسارت حدود یک سال و ۶ ماه در قید حیات بودند که همچنان به ترویج معارف اسلامی، ارزش‌ها و حماسه‌های واقعه کربلا می‌پرداختند تا اینکه در نهایت سال ۶۲ هجری، زندگی پر از ایثار، فداکاری، شهامت و بلاغت‌شان به سرآمد و در تاریخ ماندگار شد.