جزئیات ساخت بزرگ‌ترین پروژه گردشگری در پایتخت
سرانه پائین فضاهای تفریحی و افزایش مداوم آلودگی هوای پایتخت، دو دلیل محکم برای اجرای پروژه‌های شهری با محوریت توجه به جذب گردشگر، افزایش درآمدهای شهری بیشتر برای جبران هزینه‌های تحمیل شده از جمعیت مهاجر به تهران و تلطیف هوای آلوده آن است.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) در میان پروژه‌های عمرانی در حال اجرا در پایتخت، پروژه تفریحی- گردشگری دریاچه چیتگر به عنوان پروژه‌ای با عملکردی در مقیاس ملی و فرامنطقه‌ای محسوب می‌شود که اگر‌چه در جریان اجرا با فراز و نشیب‌های زیادی روبه‌رو بوده اما به گفته رییس شورای شهر تهران تمامی مشکلات فنی و اجرایی پروژه رفع و اولین مرحله بهره‌برداری از آن در ابتدای سال۹۲، آغاز خواهد شد.
ویژگی‌های دریاچه
حدود ۴۲ سال پیش، طرح احداث دریاچه مصنوعی چیتگر در پایتخت برای نخستین بار در طرح جامع شهری مطرح شد. این دریاچه از شمال و شرق به محور چهار باغ، از جنوب و جنوب غربی به پارک جنگلی چیتگر و از غرب به بافت مسکونی منطقه محدود شده است. مساحت دریاچه حدود ۳۵۵هکتار و ظرفیت پذیرش آب در آن حدود پنج میلیون مترمکعب است که حدود ۸۰ درصد آب این دریاچه از محل رودخانه کن و مابقی از روان‌آب‌های حوزه میانی و سطحی منطقه تامین می‌شود. همچنین این طرح از بارش‌های فصلی و آب موقت رودخانه کن و روان آب‌های تهران بهره می‌برد.
دریاچه‌ای که برای احداث آن حدود ۸۰۰ میلیارد تومان هزینه شده و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که می‌تواند سالانه ۲ میلیون گردشگر خارجی و داخلی را جذب کند.
اهداف دریاچه مصنوعی چیتگر
بالا بردن توان اکولوژیکی منطقه از طریق ایجاد و ارتقای قابلیت‌های تفریحی و ایجاد محیطی سالم برای پر کردن اوقات فراغت، جذب توریست و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و ایجاد اشتغال، کاهش خطرات ناشی از روان آب‌های سطحی با هدایت این روان‌آب‌ها به سمت دریاچه، تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی، تلطیف هوای حوزه غرب شهر و بالابردن رطوبت شهر تهران از جمله اهداف احداث این طرح بیان شده است.
طرح‌های موضعی دریاچه
محمدتقی تقی‌زاده، مدیرکل دبیرخانه کمیسیون ماده پنج، پروژه دریاچه چیتگر را یکی از پروژه‌های مهم شهری با عملکردی در مقیاس فرامنطقه‌ای و ملی خواند و در این رابطه به «دنیای اقتصاد» گفت: با توجه به موقعیت قرار‌گیری این دریاچه در کنار پارک جنگلی چیتگر و مجاورت با ارتفاعات شمالی دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که علاوه بر تحولات کالبدی و فیزیکی در محدوده غرب تهران و تلطیف شرایط آب و هوایی منطقه می‌تواند نقش مهمی در تامین فضاهای گردشگری و تامین اوقات فراغت شهروندان ایفا کند.
تامین آب دریاچه، چگونه؟
براساس این گزارش اما شاید یکی از چالش‌برانگیزترین موضوعات پیرامون دریاچه مصنوعی چیتگر، تامین آب آن باشد.
مازیار حسینی، معاون فنی عمرانی شهردار تهران در این خصوص با اشاره به اینکه عمده آب این دریاچه از رود کن تامین می‌شود، اعلام کرد: طی توافق انجام شده با شرکت آب منطقه‌ای تهران، سهمیه این دریاچه از آب رود کن، سالانه پنج میلیون مترمکعب خواهد بود. او ادامه داد: از آنجا که سطح برخی مواد نظیر نیترات‌ها و فسفات‌ها در آب دریاچه بالاتر از حد مورد نیاز است، مطالعات مربوط به ساخت یک تصفیه‌خانه که به طور مرتب آب دریاچه را تصفیه کند هم در حال انجام است.
او با بیان اینکه برای راه‌اندازی این تصفیه‌خانه از مشاوران خارجی توانمندی استفاده می‌شود، افزود: ساخت این تصفیه‌خانه به عنوان پروژه تکمیلی دریاچه چیتگر به پس از بهره‌برداری از دریاچه موکول می‌شود.
کارشناسان چه می‌گویند؟
در این میان کارشناسان شهری و گردشگری در تحلیلی که از پیامدهای تفریحی دریاچه مصنوعی چیتگر به عمل می‌آورند بر این نکته تاکید دارند که این فضای شهری قابلیت جذب گردشگر را داشته و با توجه به خلاء چنین فضاهایی در کشور و پایتخت استقبال بالای شهروندان را به دنبال خواهد داشت. آنها با این ادله که سرانه فضاهای تفریحی در تهران پایین تر از حد متوسط است و این کلانشهر به دریا دسترسی ندارد، به این نتیجه رسیده‌اند که دریاچه مصنوعی چیتگر درصد بالایی گردشگر جذب خواهد کرد. از نظر این کارشناسان ساخت دریاچه‌ای مصنوعی در تهران که ۲۰ درصد جمعیت کشور را در خود جای داده می‌تواند برای مدیریت شهری درآمدزایی کند. متقی، کارشناس شهری از جمله این افراد است که ساخت این دریاچه را از ابعاد مختلف برای پایتخت خوب می‌داند و معتقد است: با توجه به سرانه پایین فضاهای تفرجگاهی در تهران نسبت به جمعیت میلیونی آن، ساخت دریاچه مصنوعی چیتگر از این حیث می‌تواند کمبودهای موجود در این زمینه را حل کند و به جذب گردشگر بالا بینجامد.
او می‌گوید: با توجه به فضاهایی که برای دریاچه مصنوعی تعریف شده، این فضا پتانسیل جذب گردشگر را داشته و بسته به امکاناتی که در اختیار گردشگران قرار می‌دهد، می‌تواند در این بخش توسعه یابد. این کارشناس شهری در این رابطه، رودخانه راین در مونیخ را مثال می‌زند و بر این باور است که: مدیریت شهری در این شهر با احداث پلی بر فراز آن درآمد بالایی را کسب کرده که این تجربه می‌تواند در تهران نیز مورد استفاده قرار گیرد. هر چند این کارشناسان این احتمال را نیز می‌دهند که دریاچه مصنوعی چیتگر، گردشگر به آن صورت که در کشورهای دیگر وجود دارد جذب نکند، اما در پایتخت با استقبال بالای شهروندان مواجه خواهد شد؛ چرا که ایجاد چنین امکان تفریحی آن هم در شهری که فاقد تفریحات آبی است یک اتفاق خوب بوده که شهروندان زیادی را برای استفاده از آن به غرب پایتخت خواهد کشاند.
رد فرضیه زلزله با آبگیری چیتگر
همزمان با شروع فعالیت‌های اجرایی دریاچه چیتگر برخی از کارشناسان این فرضیه را مطرح کردند که هر دریاچه مصنوعی به واسطه وزن زیادی که به طور ناگهانی به پوسته زمین اضافه می‌کند می‌تواند نقش بارزی در بیدار شدن گسل‌های پیرامون داشته باشد.
در همین رابطه هم مطرح کرده اند که دریاچه مصنوعی چیتگر احتمال وقوع زلزله در شمال تهران و بیدار شدن گسل شمیران را افزایش می‌دهد. اما کارشناسان شهری با ارائه مطالعات ژئوفیزیکی متعدد این فرضیه را در مورد دریاچه چیتگر رد کرده اند. این کارشناسان در نتیجه مطالعات خود آورده اند: دریاچه چیتگر با ارتفاع تاج سد ۱۲ متری و حجم آبگیری حدود پنج میلیون متر مکعب دارای آنچنان ابعاد بزرگی نیست که بتواند محرک جدی برای گسل‌های تهران باشد. از سوی دیگر از آنجا که در سنوات گذشته که ایده ساخت دریاچه مذکور مطرح شده بود، صحبت از ساخت دریاچه ای در ابعاد بزرگ‌تر بوده است اما مختصات آن در چندین نوبت تعدیل شد و به همین دلیل این احتمال که با آبگیری دریاچه چیتگر پوسته‌های زمین فعال شوند به پایین‌ترین میزان رسیده است.
دریاچه چیتگر عیدانه بهار سال ۹۲
پس از چندین ماه فعالیت عمرانی و اجرایی برای احداث دریاچه چیتگر مدیران شهری از بهره برداری پروژه در فروردین ۹۲ خبر داده‌اند. به این ترتیب به نظر می‌رسد که با تحقق رویای پایتخت نشینان در آینده‌ای نه چندان دور، شهروندان لذت تنفس هوایی لطیف در کلانشهر آلوده تهران را تجربه کنند.
نظرات