"خاکی" که هر روز بر سرمان می‌بارد
"ریزگرد چیست. توده‌ای از ذرات جامد ریز غبار و گاه دود و ... است که گاهی سطح آسمان را می‌پوشاند". این تعریف ریزگرد در یک جست و جوی ساده اینترنتی است، اما تعریف آن برای مردم شهرهای مرزی مانند اهواز، ایلام، کرمانشاه و ... از زمین تا آسمان فرق دارد، مردمی که نیمی از سال به جای اکسیژن همین ذرات ریز را نفس می‌کشند.
به گزارش بنانیوز(BanaNews.ir)؛ ما مردم کرمانشاه خیلی وقت است که صبح‌های بهاری، تابستانی و پاییزی دلچسب نداریم و اکثر صبح‌ها نمی‌توانیم قله تاقبستان و ساختمان‌های بلند را ببینیم، کولرهای آبی ما در اکثر نیمه شب‌ها کم کم بوی خاک نم زده می‌گیرد و این یعنی باز هم توده‌ها آمده‌اند به مهمانی ناخواسته.
ما چند سال است که از عراق، عربستان، سوریه و ... هر روز مهمان داریم که برایمان انواع دردهای بی درمان، سرطان، آسم، سکته، اختلال ژنتیکی، نوزادان ناقص و بیماری ریه سوغات می‌آورند و ما هم که از قدیم به مهمان نوازی شهرت داشتیم کاری به کارشان نداریم و با آغوش باز می‌پذیریم، البته چون چاره دیگری نداریم.
به همزیستی مسالمت آمیز کنار ریزگردها عادت کردیم، حتی ریه‌های ما خاک را به جای اکسیژن پذیرفته‌اند، در سیستم گردش خون ما آزادانه ریزگرد می‌چرخد و آخر کار یکی از نوک‌های پیکان برای افزایش آمار سرطان در کشور می‌شویم.
حالا ما به شکل سرطان و سکته‌های ناگهانی جوانان بروزش می‌دهیم، بلوط‌ها به شکل خشکیدگی، پرندگان و پستانداران به شکل انقراض، محصولات کشاورزی به شکل بازده ندادن ، باران به شکل اسیدی شدن و آثار باستانی به شکل خوردگی.
زمانی که عراق کرمانشاه را بمباران می‌کرد بسیاری از شهرهای مرزی از سکنه خالی شد و حالا شاید این بمب‌های تغییرشکل یافته ریز قهوه‌ای رنگ هم روزی مردم کرمانشاه را وادار به کوچ کنند، شاید اگر جمعیت کرمانشاه بر سر شهرهای بزرگ آوار شود کسی یادش بیافتد که فکری به حال کرمانشاه بکند، کرمانشاهی که هر روز "خاک" بر سرش می‌بارد.
آمارهایی که می‌گوید امروز استاندارد هستیم، یا هشدار یا بحران یا اضطرار گاهی خیلی واقعیت را نشان نمی‌دهد، خیلی روزها خاک را با چشم می‌بینیم اما چون غلظت ریزگردها مثلا به ۱٫۵ برابر استاندارد نرسیده هیچ وضعیتی اعلام نمی‌شود.
حتما باید یک وجب خاک روی زندگیمان رسوب کند که به وضعیت هشدار برسیم و یا از شدت گرد و خاک روزهایمان مثل کسوف خورشید تاریک شود تا وضعیت بحران اعلام شود اما با استناد به همین آمارها کرمانشاه سال گذشته ۳۶ روز غبارآلود بوده است.
کرمانشاه سال گذشته ۳۶ روز غبارآلود بود
مدیرکل محیط زیست استان کرمانشاه اعلام کرد: بر اساس اطلاعاتی که از ۹ ایستگاه سنجش آلودگی به دست ما می‌رسد کرمانشاه در سال گذشته ۳۶ روز هوای غیراستاندارد داشت.
غلامحسین کاظمی اظهار کرد: از ابتدای امسال هم ۶ روز غیراستاندارد را تجربه کردیم که یک روز آن بحران و مابقی هشدار بود.
وی ریزگردها را مهمترین عامل آلودگی هوا و مهمترین معضل زیست محیطی استان کرمانشاه دانست و افزود: فقط کرمانشاه درگیر این معضل نیست و ۲۲ استان کشور با ریزگردها مواجهند.
به گفته این مسئول، منشا اصلی این ریزگردها خارج از استان و عمدتا کشور عراق است.
کاظمی با بیان اینکه تفاهم نامه هم در این خصوص با عراق امضا شده، خاطرنشان کرد: عراق به دلیل مشکلاتی که دارد موفق به اجرای این تفاهم‌نامه نشده است.
مقابله با ریزگردها وحدت بین‌المللی می‌خواهد
اما چرا میزان گرد و غبار طی سال‌های اخیر اینقدر زیاد شده و در گذشته به این شدت نبوده است؟
رئیس گروه پیش‌بینی اداره کل هواشناسی استان کرمانشاه، خشکسالی‌های چند سال اخیر در خاورمیانه را عامل اصلی دانست که باعث شده منابع آبی در کشورهای همسایه از دست برود و به چشمه گرد و غبار تبدیل شود.
محمد خسروی عراق، عربستان و سوریه را مهمترین منشا ریزگردهای ورودی به کرمانشاه اعلام کرد و افزود: البته در بخش‌هایی از کشور خوزستان و ایلام و حتی قصرشیرین و سومار در داخل استان هم چشمه‌های ریزگرد داریم اما هنوز غبارخیز نیستند.
وی اظهار کرد:بیشترین میزان ریزگردها را نیز از اواخر اسفند تا اواخر مرداد ماه داریم اما وقوع آن در سایر ماه‌ها نیز بعید نیست.
این مسئول با بیان اینکه ریزگردها منشا داخلی ندارد، راه مقابله با آن را وحدت بین المللی دانست و تاکی کرد: البته هر کاری هم که انجام شود زمان بر است و به زودی نتیجه نمی‌دهد.
خسروی ابرازامیدواری کرد با افزایش بارندگی در منطقه شاهد کاهش ریزگردها باشیم.
اگر قرار بودی کاری برای ریزگردها انجام شود تا حالا شده بود
وحدت بین‌المللی باید از داخل کشور شروع شود، باید کسی از داخل فشار وارد کند تا وحدت بین‌المللی شکل بگیرد و این موضوعی است که نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی هم روی آن تاکید کرد.
عبدالرضا مصری گفت: عمده ریزگرد ها منشا خارجی ناشی از عراق و عربستان دارد اما ظاهرا مقابله با آن برای این کشورها در اولویت نیست.
وی خاطرنشان کرد: باید از طریق سازمانهای بین‌المللی به کشورهایی که منشا این مسئله هستند فشار وارد شود تا برای مقابله با آن چاره اندیشی شود.
به گفته این نماینده، کاری در داخل کشور قابل انجام نیست و راهی برای مقابله با این معضل پیدا نشده و اگر کاری قابل انجام بود تا حالا صورت گرفته بود.
مصری افزود: اگر بدانیم راهی هست که چند صد میلیارد هم هزینه دارد اما ریزگردها را مهار می‌کند نه از سوی مجلس مخالفتی با آن می‌شود نه از سوی دولت اما راهی نیست.
پیامدریزگردها از سرطان تا کوچ مردم
اما این آوار ریز، برای جان و سلامت مردم چه آسیبی دارد و چگونه خود را نشان می‌دهد؟
مدیرگروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه معتقد است عمده ریزگردهایی که وارد کشور می‌شود دانه‌های ریز هستند، زیرا دانه‌های درشت پیش از ورود به کشور رسوب کرده‌اند و این دانه‌های ریز به راحتی می‌توانند وارد عمق سیستم تنفسی ما بشوند.
مقداد پیرصاحب بیماری‌های مزمن تنفسی، قلبی و ریوی و در بلندمدت سرطان را از پیامدهای ریزگردها برای انسان دانست و تاکید کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد ریزگردها می‌توانند تاثیر ژنتیکی هم داشته باشند.
پیرصاحب یادآوری کرد: گاهی ذرات گرد و غبار حتی حاوی مواد آلاینده، ترکیبات نفتی و فلزات سنگین هستند که پیامد آنها را دو چندان می‌کند.
به گفته دانشیار دانشگاه علوم پزشکی، ریزگردها حتی بر کاهش دید و افزایش تصادفات هم اثر دارد.
پیرصاحب اظهار کرد: ریزگردها بخش کشاورزی ما را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد و کاهش تولیدات را در پی دارد و به علاوه بر دامداری، زنبورداری و ... هم اثرگذار است.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر منابع طبیعی و خصوصا جنگل‌های زاگرس هم از این ریزگردها متاثر است و نتیجه آن وقوع آفات در جنگل‌های زاگرس است.
این استاد دانشگاه نتیجه نهایی وجود این همه ریزگرد را مهاجرت افراد دانست که از مناطق در معرض گرد و غبار کوچ می‌کنند.
پیرصاحب معتقد است، تا زمانی که اقدام مناسبی برای مقابله با ریزگردها صورت گیرد مردم باید بیشتر از خود محافظت کنند، در زمان گرد و غبار شدید از خانه بیرون نروند و مانع خروج کودکان و افراد مسن شوند و در صورت اضطرار حتما از ماسک استفاده کنند.
ما که فعلا ماسک می‌زنیم و خاکی که هر روز بر سرمان می‌شود را تحمل می‌کنیم، شاید روزی وسعت و شدت این توده‌ها آنقدر زیاد شد که به پایتخت هم رسید تا حالا ما را درک کنند و دست به کار شوند.
ما هنوز هم جنگ داریم، جنگی با بمب‌های ریز که هیچ سرباز، تانک و اسلحه‌ای یارای مقابله با آن را ندارد، فقط نبرد تن به تن می‌کنیم و جان می‌دهیم.
فاطمه کمانی، ایسنا
نظرات