گذرِ نمای ۱۶۰۰ ساختمان مشهد از صافی کمیته نما
سیمای هر شهر انعکاسی از فرهنگ، آداب و رسوم و هویت حاکم بر جامعه و همه شهروندانی است که در آن سکنی گزیدهاند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری مشهد، نما، خارجیترین پوسته ساختمان است که در کنار سایر نماهای همجوار، هویت کالبد شهری را تعریف می‌کند؛ بدین ترتیب در شکل‌دهی به مجموعه شهری که در آن حضور دارد، موثر است. نمای شهری نیز محملی است که شهر از طریق آن متجلی می‌شود.
برای جلوگیری از گسترش روز افزون الگوهای نما و احجام ساختمانی که بدون پشتوانه شکل می‌گیرند و ترکیبی ناهمگون را شکل می‌دهند، ضروری است جداره و نمای ساختمان‌ها و شهر به عنوان عضوی از منظر بصری شهر مورد توجه قرار گیرند.
در حال حاضر تمامی سطوح ساختمان‌های مشرف به معابر عمومی، اعم از نماهای اصلی یا جانبی به عنوان نمای شهری محسوب می‌شوند.
بررسی نمای ۱۶۰۰ ساختمان مشهد طی امسال
با توجه به اهمیت و ضرورت پرداختن به موضوع «نما»، محمدرضا حسین‌نژاد، معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد به تبیین جایگاه آن در سیمای بصری شهر پرداخته و در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: کمیته نما با هدف جلوگیری از ایجاد و گسترش نماهای خوانای شهری از سال ۹۲ فعالیت خود را آغاز کرده و فرآیند بررسی ساختمان‌ها در گروه‌بندی‌های مختلف در دستور کار این کمیته قرار گرفته است.
حسین‌نژاد بیان می‌کند: از ابتدای سال ۹۷ تاکنون نیز کمیته نما ۱۶۰۰ پرونده را در قالب کارگروه‌هایی تخصصی بررسی کرده و مراحل تایید طرح نمای آن ساختمان‌ها با حضور کارشناسان خبره صورت گرفته است.
وی می‌افزاید: صدور پایان کار مشروط به نماسازی است و هرگونه تغییر در نماهای ساختمان‌ها در حین ساخت باید به تایید مراجع صدور پروانه برسد و کمیته نما پروانه‌های ساختمانی را مورد بررسی قرار می‌دهد تا نمای بناها مغایرتی با معیارهای تعیین شده نداشته باشند.
تخفیف ۴ درصدی ویژه استفاده‌کنندگان از نماهای مصوب شهری
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد با تاکید بر استفاده از روش‌های تشویقی به منظور ترغیب شهروندان در بکارگیری نماهای استاندارد، توضیح می‌دهد: شهروندان مشهدی در صورت استفاده از مزایای آیین‌نامه لایحه تشویقی نما می‌توانند از تخفیف یک تا ۴ درصدی عوارض کل پروانه ساختمانی بهره ببرند.
حسین‌نژاد در ادامه می‌گوید: مصوبه‌ای در چهارمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد گذرانده شده که در صورت رعایت مفاد این مصوبه در نماهای ساختمانی، شهروندان می‌توانند از تخفیف یک تا ۴ درصدی در عوارض کل پروانه ساختمانی بهره‌مند شوند.
وی خاطرنشان می‌کند: با توجه به اینکه رعایت ضوابط و مقررات نما، کمک شایانی به ارتقاء سیما و منظر شهری و تولد نماهای مناسب می‌نماید، این لایحه با عنوان «لایحه تشویق شهروندان به استفاده از نمای مصوب شهری» تدوین شده است و تمامی ساختمان‌هایی که برای اخذ پروانه اقدام کرده‌اند و منطبق با ضوابط تشویقی اقدام به ساخت براساس معیار مصوب نمایند، مشمول این تشویق قرار خواهند گرفت.
حسین‌نژاد ادامه می‌دهد: محاسبه تخصیص میزان تشویقی به شهروندان، مبتنی بر معیارهای تشویقی بوده و به تفکیک مهندسان طراح و ناظر در رشته‌های مختلف مرتبط با موضوع اعمال می‌گردد. بدین معنا که متناظر با امتیاز قابل کسب در هر معیار و در تناسب با رشته مهندسی مرتبط با هماهنگی سازمان نظام مهندسی و امور مهندسان ناظر شهرداری مشه ، به سهمیه آنها اضافه می‌شود.
ساماندهی نماها با تعامل دو سویه شهروندان و مدیریت شهری
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد نقش کمیته نما را ایجاد توازن و همخوانی بین سلیقه‌های مالکان و ضوابط و قوانین تدوین شده می‌داند و می‌گوید: در حوزه نماهای شهری، می‌توان با تدوین راهبردها و راهکارهایی جهت کنترل نماهای شهری گام‌های مثبتی برداشت.
حسین‌نژاد با بیان اینکه توجه به عوامل خلاقانه در حوزه زیبایی شناختی، حقوق شهروندی و دغدغه‌های مدیریت شهری سبب تبدیل شدن این راهبردها به ضوابط دانسته و اظهار می‌کند: این امر سبب می‌شود ضوابط شفاف و تعاملی دو سویه میان مدیریت شهری و شهروندان در امر ساماندهی نماهای شهری ایجاد گردد.
وی تاکید می‌کند: بر همین اساس موضوعات و مفاهیمی همچون اهمیت زیباشناسی، پاسخگویی به کارکرد، توجه به مفاهیم و محتوا مترتب بر طرح‌ها، توجه به هماهنگی مصالح با محیط، دقت در شاکله خط آسمان، نورپردازی، محوطه‌سازی و ... مورد توجه جدی کمیته قرار گرفته است.
رنگ‌های روشن، لاجرودی، اخرایی و گل بهی، رنگ‌های مجاز نمای ساختمان‌های مشهد
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد در خصوص ضوابط نماهای ساختمانی توضیح می‌دهد: بنا بر مصوبه شورای اسلامی شهر مشهد و نظر به لزوم تعیین ارتفاع طبقات به صورت کف تا کف (نه به صورت کف تا زیر سقف) خطوط کلی نما شامل خط تراز، خط پنجره‌ها و خط آسمان باید با هم هماهنگ باشند.
حسین‌نژاد می‌افزاید: تمامی نماهای شهری و نماهای اصلی قابل رویت در معابر اصلی شهر باید با مصالح مرغوب و مقاوم در برابر عوامل مخرب پوشش یابد و در محل تلاقی با نماهای مجاور می‌بایست نزدیک به هم و متناسب با یکدیگر به صورت زیبا و هماهنگ طرح شود.
وی با بیان اینکه باید نمای بدنه‌های جانبی حداقل با سیمان سفید پوشش یابند، اظهار می‌کند: استفاده از سیمان سفید، آزبست و سرامیک به عنوان مصالح پیشنهادی در نماهای ساختمانی ممنوع است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد اضافه می‌کند: در رنگ نماهای اصلی ساختمانی باید از رنگ‌های روشن، قهوه‌ای روشن، آبی فیروزه‌ای، لاجوردی، اخرایی، گل بهی بیشتر استفاده شود. همچنین در نماهای اصلی خیابان‌های منتهی به حرم مطهر امام رضا (ع) نیز آجر و کاشی‌های سنتی فیروزه‌ای غالب نمای اصلی ساختمان‌های این محدوده را تشکیل خواهند داد.
هماهنگی رنگ سازه‌های کامپوزیت با نماهای شهری
حسین‌نژاد در خصوص نمای سازه‌های سبک، می‌گوید: اجرای نمای اصلی توسط سازه‌های سبک فلزی و کامپوزیت در مجاورت بلوک‌هایی که از نمای شهری برخوردارند که باید به لحاظ رنگ هماهنگی داشته باشد. همچنین سطح شیشه به کار رفته در نما باید کمتر از ۴۰ درصد سطح نما را به خود اختصاص دهد.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد ادامه می‌دهد: اجرای نمای رومی و شیشه‌ای، پیش آمدگی و یا کنسول به عنوان تاج نما در نماهای اصلی، تنها در ساختمان‌هایی که به خاطر کیفیت خاص طراحی شده‌اند و تاییدیه آن را از مدیریت طراحی و بهساز محیط شهری اخذ کرده‌اند، ممنوع نیست.
حسین‌نژاد به دیگر اهداف کمیته نما اشاره کرده و اظهار می‌کند: حفظ و تقویت هویت و اصالت شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی، فرهنگسازی در راستای بالابردن کیفیت طراحی نما در ساخت و ساز، تلاش به جهت نیل به هماهنگی و همخوانی با ظرفیت‌های بومی شهر مشهد و بررسی، جمع‌آوری و مستندسازی و اشاعه فعالیت‌های صاحب نظران، در این حوزه از دیگر اهداف کمیته بررسی نما است.
وی خاطرنشان می‌کند: بررسی، جمع بندی و تدوین ضوابط طراحی و اجرای نما برای جلوگیری از سلیقه‌ای عمل کردن به منظور ایجاد هماهنگی بین نماهای ساختمانی و جلوگیری از اغتشاشات بصری ایجاد شده در سیمای شهر، اجرا کردن مصوبات موجود و ضوابط بالادست در خصوص سیما و منظر شهری، از طریق کنترل ساخت و سازها به جهت نیل به هماهنگی و منظرشهری پویا نیز در این زمینه مورد تاکید است.
تلاش برای حذف نازیبایی‌ها
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد بیان کرد: همچنین همکاری با دستگاه‌های اجرایی و مراجع ذیربط جهت اجرای قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌های مربوطه و ایجاد هماهنگی بین کلیه سازمان‌ها، دستگاه‌ها، شرکت‌ها و موسسات ذیربط در خصوص نماسازی و ساماندهی وضع موجود و تلاش جهت حذف نازیبای‌های بصری از دیگر اهداف کمیته بررسی نما است.
حسین‌نژاد با اشاره به جمع‌آوری و ساماندهی اطلاعات و تجربیات وضع موجود در خصوص مفاهیم شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی، می‌گوید: جهت‌دهی قوانین و مقررات، تهیه، تدوین و کنترل قوانین الزام‌آور در خصوص ساماندهی نما و منظر شهری موجود، تهیه، تدوین و کنترل قوانین الزام آور در طراحی نما که ملاک عمل برای کلیه مالکان مهندسین و مشاورین نیز در راستای اقدامات اجرایی کمیته بررسی نما بررسی می‌شود.
وی می‌افزاید: شناسایی و تعریف آیتم‌های کنترل جهت طراحی و بررسی نما و تصویب طرح نما در حوزه ساختمان‌های موثر به جهت صدور پروانه ساختمانی و پایانکار توسط مراجع ذی‌صلاح از دیگر اقدامات اجرایی کمیته بررسی نما است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد در پایان خاطرنشان کرد: در کمیته بررسی نما چهار کارگروه تدوین ضابطه و مقررات، بررسی و تایید طرح ساختمان‌های ویژه، بررسی و ساماندهی وضع موجود و بررسی و ساماندهی طرح بدنه‌های شهری تشکیل شده است.
نجمه کیشی
نظرات